Հորմոնային համակարգի փոփոխությունները հղիության ընթացքում

Հորմոնային համակարգի փոփոխությունները հղիության ընթացքում

Հղիության վաղ շրջանից արդեն տեղի է ունենում հիպոֆիզի ցիկլային գոնադոտրոպինային ֆունկցիայի ընկճում: Ծայրամասային էնդոկրին գեղձերի հորմոնները գերազանցապես կապված են միմյանց հետ: Հիպոֆիզի առաջնային բիլթը հղիության ընթացքում մեծանում է 2-3 անգամ: Տեղի է ունենում ֆոլիկուլախթանիչ և լյուտեինիզացնող հորմոնների զգալի նվազում:

Ի հակադրություն հիպոֆիզային գոնադոտրոպինի, մոր արյան մեջ պրոլակտինի մակարդակն սկսում է բարձրանալ հղիության արդեն առաջին եռամսյակից և ծննդաբերությանը մոտ ժամկետներում այն արդեն 10 անգամ գերազանցում է նախքան հղիությունն ունեցած ցուցանիշին: Պրոլակտինի արտադրման գլխավոր խթանիչ համարվում են էստրոգենները, որոնց սեկրեցիան ընկերքի կողմից աճում է հղիության ժամկետներին համապատասխան: Ընդ որում՝ արտահայտված է լինում մոր հիպոֆիզի լակտոտրոֆների հիպերպլազիան և հիպերտրոֆիան:

Հիպոֆիզային սոմատոտրոպ և թիրեոտրոպ հորմոնների մակարդակը գրեթե նույնն է մնում, ինչ եղել է նախքան հղիությունը:

Հղիության ֆոնին օրգանիզմի մարսողական, ինչպես նաև վահանաձև գեղձի ֆունկցիանները փոփոխությունների են ենթարկվում, որպեսզի կարողանան բավարարել զարգացող պտղի աճող պահանջները: Վահանաձև գեղձի ֆունկցիոնալ փոփոխություններն սկսվում են հղիության հենց առաջին շաբաթից և արտահայտվում են դրա չափերի մեծացմամբ ու թիրեոիդ հորմոնների արտադրության 30-50% աճով: Այսպիսի իրավիճակը գնահատվում է որպես ֆիզիոլոգիական հիպերթիրեոզ, որը զարգանում է վահանաձև գեղձի գերխթանման արդյունքում:

Հղիության առաջին կեսին նրա ամենաուժեղ խթանիչ համարվում է խորիոնային գոնադոտրոպինը, որն իր կառուցվածքով (α-ենթամիավորների ընդհանուր քանակով) նման է թիրեոտրոպ հորմոնին (TSH):

Թիրոիդային հորմոնների արտադրության աճը, ըստ հակադարձ բացասական կապի մեխանիզմի, առաջացնում է թիրեոտրոպի արտադրման ընկճում, որը հղիության առաջին կեսին սովորաբար նվազում է կանանց 20%-ի դեպքում: Այնինչ բազմապտուղ հղիության դեպքում, երբ արյան մեջ ԽԳ-ի մակարդակն զգալի բարձր է լինում, թիրեոտրոպ հորմոնի արտադրությունն ընկճվում է 100% դեպքերում: Հետագայում՝ հղիության ժամկետների մեծացման հետ մեկտեղ, տեղի է ունենում ԽԳ-ի մակարդակի նվազում, և ԹՏՀ-ն վերադառնում է սովորական ցուցանիշների այն դեպքում, երբ թիրոիդային հորմոնների մակարդակը բարձր է մնում ամբողջ հիության ընթացքում և նվազում է անմիջապես ծննդաբերությունից առաջ:

Հղիության ֆոնի վրա տեղի է ունենում նաև էստրոգեն հորմոնների աճ, որոնք խթանում են թիրոքսին կապող գլոբուլինի (TSG) արտադրությունը լյարդում: Վերջինս կապվում է սիալաթթուների հետ, արդյունքում հղիության 18-20-րդ շաբաթներում TSG մակարդակը կրկնապատկվում է և հանգեցնում է լրացուցիչ քանակությամբ ազատ թիրոքսինների կապակցման: T3 և T4 հորմոնների մակարդակը գրեթե բոլոր հղի կանանց դեպքում բարձրանում է, բայց դրանց ազատ ֆրակցիաները մնում են անփոփոխ: Այս փոփոխությունները բացատրվում են այն բանով, որ պտուղընկերքային համակարգն իր մոտ է գրավում վահանաձև գեղձի հորմոնների մի մասին և յոդին:

Հղիության ընթացքում աստիճանաբար մեծացող լյարդային արյան հոսքը հանգեցնում է մեզի հետ յոդի արտազատման մեծացման:

Հղիության ընթացքում տեղի է ունենում մակերիկամների կեղևային նյութի ֆունկցիոնալ ակտիվության բարձրացում, որը պայմանավորված է ընկերքային ադրենոկորտիկոտրոպ հորմոնի (ԱԿՏՀ) և կորտիզոնանման նյութի սեկրեցիայով: Բարձրանում է ընդհանուր (ազատ և կապված) կորտիկոստերոիդների քանակը: Սա պայմանավորվում է այն բանով, որ էստրոգենների ազդեցության ներքո լյարդում ակտիվանում է կորտիկոստերոիդներ կապող գլոբուլինների սինթեզը, ինչն էլ հանգեցնում է դրանց մշակման նվազման: Բացի այդ, հղիության ընթացքում մեծանում է նաև ԱԿՏՀ արդեն գոյություն ունեցող մակարդակի հանդեպ զգայունությունը: Ընկերքն անցանելի է ինչպես մայրական, այնպես էլ պտղային ծագման կորտիկոստերիդների համար: 

Ինչ է էպիզիոտոմիան և ինչպես վերականգնվել դրանից հետո

Ինչ է էպիզիոտոմիան և ինչպես վերականգնվել դրանից հետո

Ծննդաբերության ժամանակ հեշտոցը լայնանում է, բայց երբեմն դա կարող է բավարար չլինել երեխայի գլուխը տեղավորելու համար

Ի՞նչ անել, եթե առանց որևէ պատճառի կապտուկներ են առաջանում

Ի՞նչ անել, եթե առանց որևէ պատճառի կապտուկներ են առաջանում

Կապտուկը անոթների վնասվածքի պատճառով մաշկի վրա առաջացած արյունազեղումն է

Ստամոքսի քաղցկեղ

Ստամոքսի քաղցկեղ

Ընթացակարգի ժամանակ ստամոքսի մեջ մտցվում է հատուկ սարք, որի միջոցով բժիշկն ուսումնասիրում է ստամոքսի բոլոր հատվածները, ինչպես նաև 12-մատնյա աղին։

Ինչպե՞ս է գործում հղի կանանց դիմադրողականությունը

Ինչպե՞ս է գործում հղի կանանց դիմադրողականությունը

Գենի և դիմադրողականության տեսանկյունից՝ պտուղը օտար օրգանիզմ է կնոջ համար