Օլիգոսպերմիա․ սերմնահեղուկում սերմնաբջիջների քանակի նվազում
Օլիգոսպերմիան (հիպոսպերմիա) սերմնաժայթքման ժամանակ դուրս եկող սերմնահեղուկի ընդհանուր ծավալի նվազումն է: Երբեմն այս տերմինը սխալմամբ կիրառում են օլիգոզոոսպերմիայի փոխարեն, որը սերմնահեղուկում սերմնաբջիջների խտության նվազումն է: Չնայած բազմաթիվ մասնագետներ պնդում են, որ բեղմնավորման համար բավարար է միայն մեկ սերմնաբջիջ, այնուամենայնիվ այդպես չէ:
Սերմնահեղուկի քանակի նվազմանը զուգահեռ նվազում է նաև սերմնաբջիջների քանակը, ինչն էլ տասնապատիկ պակասեցնում է հղիանալու հնարավորությունները: Սերմնահեղուկի ծավալը սպերմատոգենեզի կարևոր ցուցանիշներից է: Կարևոր է ոչ միայն սերմնաբջիջների, այլև այն հեղուկի որակը, որում դրանք գտնվում են:
Հեշտոցի թթվային միջավայրը չեզոքանում է սերմնահեղուկի ազդեցությունից, և միայն այն ժամանակ են սերմնաբջիջները հասնում արգանդի պարանոց, երբ սերմնահեղուկը շատ է: Եթե այն քիչ է, նույնիսկ բեղմնավորման ունակ սերմնաբջիջները կմահանան դեռ հեշտոցում, իսկ այն քիչ սերմնաբջիջները, որոնք կհասնեն արգանդ, դժվար թե կարողանան բեղմնավորել ձվաբջիջը: Սերմնահեղուկի ծավալը միջինում 2-5 մլ է: Սերմնահեղուկի քիչ քանակը համարվում է պաթոլոգիա:
Օլիգոսպերմիայի առաջացման պատճառները
Պատճառները տարբեր են: Դրանցից մի քանիսը հեշտությամբ է բուժվում, օրինակ՝
- հիպովիտամինոզ կամ թերսնուցում,
- ալկոհոլ և ծխախոտ,
- վատ քուն, սթրեսներ և հոգնածություն,
- ակտիվ սեռական կյանք կամ հաճախակի ձեռնաշարժություն,
- երկարատև զսպում,
- մրսածություն, քրոնիկական բորբոքումներ,
- վտանգավոր պայմաններում աշխատանք,
- ավելնորդ քաշ։
Ավելի լուրջ պատճառներից են՝
- սերմնածորանի ախտահարում,
- ամորձիների և հարակից շրջանի բորբոքում,
- քրոնիկական պրոստատիտ,
- վարակներ,
- սեռական օրգանների վնասվածքներ,
- ժառանգական հիվանդություններ:
Այս երևույթը կապված է նաև տարիքի հետ․ ժամանակի ընթացքում սեռական գեղձերի սեկրեցիայի արտադրությունը նվազում է: Սպերմագրամայի արդյունքում օլիգոսպերմիան կարող է չբացահայտվել: Պետք է իմանալ, որ հետազոտության ցուցանիշները ժամանակի ընթացքում զգալիորեն փոփոխվում են, այդ պատճառով ախտորոշման համար անհրաժեշտ է կրկնակի սպերմոգրամա՝ երկու շաբաթ անց: Ընդ որում՝ անհրաժեշտ է պահպանել այդ հետազատության համար նմուշ հանձնելու բոլոր կանոնները՝ ներառյալ դրանից առաջ զսպվածությունը, ինչպես նաև լաբորատոր պամաններում նմուշն առանց կորստի վերցնելը:
Օլիգոսպերմիայի բուժումը
Բուժումն սկսվում է ամբողջական հետազոտմամբ: Սպերմոգրամայից հետո հիվանդին նշանակվում է փոքր կոնքի օրգանների ՈւՁՀ, հորմոնային վիճակի և վարակների հայտնաբերման համար արյան հետազոտություն: Անհրաժեշտության դեպքում նշանակվում է նաև գենետիկական թեստ և ամորձիների նմուշառում: Կախված հիվանդության պատճառից՝ նշանակվում է համապատասխան բուժում: Դա կարող է լինել՝ հորմոնային բուժում, եթե պատճառը հորմոնային անբավարարությունն է, հակամանրէային՝ եթե հայտնաբերվել են վարակներ, նշանկվում են վիտամիններ, կենսական հավելումներ, հոմեոպատիա՝ սպեման, վիտամին E, տրիբեստան, վերոնա, մեգասպերմին և այլն:
Անհրաժեշտ է պատրաստ լինել ոչ միայն բուժմանը, այլև ապրելակերպը և սննդակարգը փոխելուն: Բուժումն ուղղված է հիվանդության պատճառը վերացնելուն, իսկ լիակատար բուժման հնարավորությունները մեծանում են, եթե դրան գումարվում է առողջ ապրելակերպը:
Եթե բուժումն անարդյունավետ է, իսկ հիվանդությունը շարունակվում է, ապա զույգին խորհուրդ է տրվում դիմել օժանդակ վերարտադրողական տեխնոլոգիաների օգնությանը: