Պրոլակտին հորմոն
56528
Պրոլակտինը հիպոֆիզում (ստորին մակուղեղ) արտադրվող հորմոն է, իր անվանումը ստացել է լակտացիայում (կրծքով կերակրում) իր ունեցած դերի շնորհիվ: Առհասարակ պրոլակտինն օրգանիզմում տարատեսակ ֆունկցիաներ է կատարում, այն իր ազդեցությունն ունի վերարտադրողական ֆունկցիայի, ինչպես նաև վարքագծի և իմունային համակարգի կարգավորման վրա:
Պրոլակտինն օրգանիզմում ունի ավելի քան 300 ֆունկցիա (վերարտադրողական, մարսողական, ջրաաղային փոխանակության, իմունային համակարգի, վարքագծի կարգավորում), որոնցից գլխավորը մայրական կաթի արտադրության խթանումն է: Մարդու օրգանիզմում այն գլխավորապես արտադրվում է հիպոֆիզի առաջային բլթում, լակտոտրոֆ բջիջների կողմից: Նաև արտադրվում է արգանդում, իմունային բջիջներում, ուղեղում, կրծքագեղձերում, մաշկում և այլն:
Պրոլակտինը վերահսկվում է դոֆամին հորմոնի կողմից, որն արտադրվում է հիպոթալամուսում: Դոֆամինը ճմշում է պրոլակտինի արտադրությունը, այսինքն որքան շատ է դոֆամինը, այնքան քիչ պրոլակտին է արտադրվում: Պրոլակտինն էլ իրենով խթանում է դոֆամինի արտադրությանը, և ստեղծվում է հետադարձ բացասական կապ:
Պրոլակտինի մյուս կարգավորիչը էստրոգենն է: Էստրոգենի բարձր մակարդակը հանգեցնում է պրոլակտինի մակարդակի բարձրացման: Սա կարևոր է, քանի որ հղիության ընթացքում, երբ էստրոգենի մակարդակը բարձրանում է, աճում է նաև պրոլակտինի արտադրությունը, ինչը հարկավոր է, որպեսզի կաթնարտադրություն սկսվի:
Պրոլակտինի մակարդակի վրա ազդեցություն են ունենում նաև այլ հորմոններ, օրինակ՝ թիրեոտրոպ հորմոնը, օքսիտոցինը և այլն:
Ի՞նչ է տեղի ունենում, երբ պրոլակտինի մակարդակը բարձրանում է
Արյան մեջ պրոլակտինի բարձր մակարդակը կոչվում է հիպերպրոլակտինեմիա: Բնական պատճառը հղիությունն է, կամ դոֆամինի գործունեությունը ճնշող դեղորայքի ընդունումը, վահանաձև գեղձի թերֆունկցիան և հիպոֆիզի ուռուցքները: Պրոլակտինեմիայի ախտանշաններն են՝
- ոչ լակտացիոն շրջանում կրծքագեղձից կաթի արտադրությունը,
- դաշտանային ցիկլի խանգարումները,
- էստրոգենի անբավարարության նշանները:
Հիպերպրոլակտինեմիայի բուժման համար կիրառվում են դոֆամին ագոնիստներ` այսինքն օրգանիզմում դոֆամինը նմանակող դեղանյութեր (օրինակ՝ դոստինեկս, պարլոդել, բրոմոկրիպտին):
Կարդացեք՝ Ամփոփ տեղեկություն հորմոնների մասին:
