Բրոմոկրիպտինը գինեկոլոգիայում և անպտղության բուժումը

Հիպերպրոլակտինեմիան (պրոլակտին հորմոնի մեծաքանակ արտազատումը) կնոջ վերարտադրողական համակարգի բնականոն աշխատանքի խանգարման ամենահաճախ հանդիպող պատճառներից մեկն է: Հիվանդությունն ի հայտ է գալիս կանանց 15-30%-ի շրջանում, ովքեր ունեն ամենորեա կամ օլիգաամենորեա (դաշտանի բացակայություն կամ երկարատև ընդմիջումներ), ինչպես նաև անպտղություն ունեցող կանանց 30-70%-ի շրջանում:

Դա առաջին հերթին պայմանավորված է պրոլակտինի՝ ձվարանների վրա ունեցած ուժգին ազդեցությամբ. նվազում է էստրադիոլի, ֆոլիկուլախթանիչ և լյուտեինիզացնող հորմոնների մակարդակը, սխալ է լյուտեինիզացվում ֆոլիկուլը, դեղին մարմնի աշխատանքի անբավարարություն է ի հայտ գալիս, և ճնշվում է ձվազատման գործընթացը: Ներկայում հիպերպրոլակտինեմիայի բուժման բազմաթիվ դեղամիջոցներ կան, սակայն առավել հաճախ կիրառվող, փորձված և ամենաարդյունավետ դեղամիջոցը բրոմոկրիպտինն է:

Բրոմոկրիպտինը (քիմիական անվանումը՝ 2-բրոմ-ալֆա-էրգոկրիպտին) կիսասինթետիկ դեղամիջոց է, որը խթանում է հիպոթալամուսի դոֆամինային ընկալիչները՝ այդպիսով արգելակելով պրոլակտինի արտազատումը: Դեղմիջոցն զգալիորեն իջեցնում է պրոլակտինի մակարդակը, ինչն ուղեկցվում է հիպոֆիզի այլ հորմոնների արտազատման փոփոխություններով՝ բացառությամբ աճի հորմոնի: Բրոմոկրիպտինն օգտագործում են ինչպես ֆունկցիոնալ խանգարումներով, այնպես էլ հիպոֆիզի ուռուցքներով պայմանավորված հիպերպրոլակտինեմիայի բուժման նպատակով:

Դեղամիջոցը նպաստում է ոչ միայն արյան մեջ պրոլակտինի մակարդակի նվազմանը, այլև էապես նվազեցնում են հիպոֆիզի ադենոմաները (դեպքերի 73%): Այդ նպատակով երկարատև թերապիա է պահանջվում, սակայն դեղամիջոցի կիրառման դադարեցումից հետո ուռուցքները երբեմն սկսում են կրկին աճել: Բացի այս ադենոմա ունեցող կանանց 5-18%-ի օրգանիզմում դիմադրություն է առաջանում բրոմոկրիպտինի նկատմամբ, իսկ 20%-ի օրգանիզմն առհասարակ չի ընդունում այն:

Ներքին ընդունման պարագայում ստամոքսաղիքային համակարգից ներծծվում է դեղամիջոցի 30%-ը, իսկ արյան մեջ առավելագույն խտությունը որոշվում է 1-3 ժամ անց: Չի կարելի բրոմոկրիպտինը համատեղել ոգելից խմիչքների հետ, վերջիններս նվազեցնում են օրալային բեղմնականխիչների և նեյրոլեպտիկների արդյունավետությունը: Օրգանիզմից ամբողջությամբ դուրս է գալիս 5 օր անց:

Հետազոտությունների համաձայն՝ բրոմոկրիպտինը բացասական ազդեցություն չի գործում պտղի և հղիության ընթացքի վրա:

Ցուցումներ

Բրոմոկրիպտինը լայնորեն օգտագործվում է ոչ միայն էնդոկրինոլոգիայի և գինեկոլոգիայի այլև նեյրովիրաբուժության և նևրոլոգիայի մեջ: Գինեկոլոգիայում հիպերպրոլակտինեմիայի բուժումն այս դեղամիջոցով ուղղված է՝

• պրոլակտինի մակարդակի նվազեցմանը,
• աճի դանդաղեցում և չափերի փոքրացում պրոլակտինով,
• հորմոնային ֆոնի վերականգնում,
• դաշտանային ֆունկցիայի վերականգնում,
• վերարտադրողական ֆունկցիայի վերականգնում,
• կրծքագեղձի կիստաների չափսերի և քանակի նվազեցում,
• ֆիզիոլոգիական լակտացիայի ճնշում:

Գինեկոլոգիական հիվանդությունների բուժման ցուցումներն են՝

• դաշտանային ցիկլի խանգարումներ՝ պայմանավորված հիպերպրոլակտինեմիայով (օլիգաամենորեա, ամենորեա),
• հիպոֆիզի պրոլակտինոմաներ (միկրո և մակրոադենոմաներ),
• անպտղություն,
• վիճակներ՝ պայմանավորված լակտացիայի դադարեցման կամ նվազեցման անհրաժեշտությամբ,
• կաթնագեղձեր հիվանդություններ (բարորակ մաստոպատիա, ցավ նախադաշտանային համախտանիշի դեպքում):

Բազմաթիվ հետազոտությունների արդյունքում պարզվել է, որ բրոմոկրիպտինով բուժման պարագայում վերարտադրողական ֆունկցիան վերականգնվել է կանանց 50-85%-ի դեպքում:

Բրոմոկրիպտինի ընդունման առանձնահատկությունները

Նշանակված չափաբաժինը գլխավորապես կախված է հիվանդության բնույթից և ծանրության աստիճանից: Դեղամիջոցը պետք է ընդունել ուտելիս: Եթե նշանակվել է մեկ անգամ, ապա ցանկալի է խմել քնելուց առաջ, ինչը թույլ կտա առավելագույնս նվազեցնել առաջացրած տհաճ զգացողությունները:

Բրոմոկրիպտինի կողմնակի ազդեցություններն են՝

• սրտխառնոց,
• գլխացավ,
• փսխում,
• գլխապտույտ,
• հոգնացություն,
• բերանի չորություն,
• փորկապություն,
• ցածր անոթային ճնշում,
• ալերգիկ ռեակցիաներ,
• հալյուցյունացիաներ (չափից շատ օգտագործման դեպքում):

Ինչպես և ցանկացած այլ թերապիա, այնպես էլ բրոմոկրիպտինային թերապիան ունի մի շարք հակացուցումներ՝ հիպոտենզիա, հոգեկան հիվանդություններ, սրտանոթային համակարգի և ստամոքսաղիաքային համակարգի հիվանդություններ:

Հղիության դեպքում պետք է անմիջապես դադարեցնել բրոմոկրիպտինի օգտագործումը, իսկ թե ինչպես անել, որ ճիշտ լինի, կօգնի բժշկի խորհրդատվությունը:

Հիշեք՝ դեղամիջոցը նշանակվում է միայն բժշկի կողմից, խորհրդատվությունը պարտադիր է: