Ձվազատում (օվուլյացիա)

Եթե ջանում եք հղիանալ, ապա արդեն մի քանի անգամ եք հանդիպել ձվազատում բառին: Այն բարդ ֆիզիոլոգիական գործընթաց է, որի մասին իմանալը բացարձակ անհրաժեշտություն է այն կնոջ համար, ով պլանավորում է իր հղիությունը:

Կնոջ ձվարաններում իր ծննդյան օրից արդեն իսկ մոտ 1 մլն ձվաբջիջ կա: Ամեն դաշտանային ցիկլի ժամանակ այդ հսկայական շտեմարանից մեկը կամ մի քանիսը հասունանում և նախապատրաստվում են բեղմնավորման: Հասունացած ձվաբջջի դուրս գալու պահը ձվարանից կոչվում է ձվազատում: Սաղմնավորման համար դա պարտադիր պայման է, որի բացակայությունը նշանակում է, որ սաղմնավորման համար պատրաստի ձվաբջիջ չկա: Այդ իսկ պատճառով ձվազատումն առաջին անհրաժեշտ պայմանն է հղիության պլանավորման պարագայում:

Շատերը շփոթում են երկու հասկացություն՝ ձվազատում և բեղմնավորում: Իրականում դրանք կնոջ օրգանիզմում կատարվող երկու տարբեր գործընթացներ են. սկզբում տեղի է ունենում ձվազատում, որից հետո 24 ժամվա ընթացքում կարող է բեղմնավորում տեղի է ունենալ:

Ե՞րբ է տեղի է ունենում ձվազատումը

Ձվազատումը կատարվում է հաջորդ ցիկլն սկսվելուց, այսինքն՝ դաշտանից մոտ 14 օր առաջ: Այդ հաշվի մեջ շատ թերություններ կան. նախ այն շատ ընդհանրացված է, քանզի հաշվի չեն առնված կնոջ օրգանիզմի յուրահատկությունները, ոմանց ձվազատումն սկսվում է հաջորդ ցիկլից 16, իսկ այլոցը՝ 10 օր առաջ: Տարբերությունը նշանակալի է:

Եթե ձեր ցիկլը կանոնավոր է, ապա կարող եք օգտվել հիմքային ջերմաստիճանի եղանակից կամ ձվազատման թեստերից՝ ձեր անհատական ձվազատումը որոշելու համար: Անկախ ձեր ցիկլի ամբողջ տևողությունից՝ ձեր ձվազատումը մշտապես կլինի մոտավորապես ցիկլի միևնույն օրը:

Ձվազատման հաշվարկի օրինակ՝ ձեր (դաշտանի առաջին օրից մինչև հաջորդ դաշտանը) տևում է 28 օր: Ընդհանուր առմամբ կստացվի, որ ձվազատումը կլինի ցիկլի 14-րդ օրը (28 օրից 14): Սակայն ձեր անհատական ձվազատումը հաշվելու և դիտարկելու դեպքում կարող է ստացվել, որ այն տեղի է ունենում մշտապես ցիկլի 12-րդ կամ 18-րդ օրը, ինչը չի համապատասխանում համընդհանուր հաշվարկին:

Բանաձևի երկրորդ թերությունն այն է, որ այն հարմար չէ անկանոն ցիկլերի համար: Ձվազատման օրը ձեր ցիկլը կիսվում է առաջին (նախաձվազատում) և երկրորդ (հետձվազատում) փուլերի: Բնությունը հոգ է տարել այնպես, որ առաջին ցիկլի տևողությունը կարող է խիստ տատանողական լինել միևնույն կնոջ համար, մինչդեռ երկրորդը հաստատուն պահպանվում է: Ստացվում է, որ եթե ձեր ձվազատումը տեղի է ունենում նոր ցիկլից 15 օր առաջ, ապա ցիկլի ցանկացած ընդհանուր տևողության (20 կամ 40 օր) դեպքում այն կլինի 15 օր առաջ:

Եվս երկու հասկացություն կա, որոնք հաճախ են նույնացնում. վաղ և ուշացած ձվազատում: Վաղն այն ձվազատումն է, որն ավելի շուտ է լինում, քան սովորաբար տեղի էր ունենում ձեր պարագայում: Եթե սովորաբար ձվազատումը տեղի էր ունենում ցիկլի 14-րդ օրը, իսկ հանկարծ այն եղավ անսպասելիորեն 11-րդ օրը, ապա դա վաղ ձվազատում է: Այլ կանանց համար դա գուցե բնականոն երևույթ է: Ուշացած ձվազատումը, ընդհակառակը, ավելի ուշ է լինում, քան սովորաբար:

Որքա՞ն է տևում ձվազատումը

Ձվազատումը մի քանի րոպե է տևում: Պատկերացրեք, որ այն ձվարանում տեղի ունեցող փոքրիկ պայթյուն է, որն իրենից արտամղում է հասունացած ձվաբջիջը: Հենց ձվաբջիջը դուրս է գալիս ձվարանից, ձվազատումն ավարտվում է: Այնուհետև ձվաբջիջն ընկնում է արգանդափող, որտեղ սպասում է սերմնաբջջին 24 ժամ: Եթե սերմնաբջիջը բեղմնավորում է ձվաբջիջը հիշյալ ժամանակահատվածում, ապա նշանակում է, որ բեղմնավորումը տեղի է ունեցել: Ուստի խոսել այն մասին, թե ձվազատումը քանի օր է տևել, անհեթեթ է: Կարելի է միայն ասել, թե քանի օր (ավելի ստույգ՝ ժամ) է ապրում ձվաբջիջը ձվազատումից հետո:

Հիմքային ջերմաստիճանը ձվազատման ժամանակ

Ձվազատման ժամանակ կնոջ օրգանիզմում հորմոնային մեծ ժայթքումներ են տեղի ունենում: Նման ժայթքումներն անդրադառնում են հանգստի պայմաններում (հիմքային ջերմաստիճան) մարմնի ջերմաստիճանի վրա՝ հնարավորություն ընձեռելով որոշել ձվազատման օրը հիմքային ջերմաստիճանի գրաֆիկով: Սովորաբար ձվազատման նախօրեին ջերմաստիճանը փոքր-ինչ իջնում է, որն անվանում ենք օվուլյացիոն անկում: Ձվազատումից մեկ օր անց ջերմաստիճանը միջին մակարդակից բարձրանում է մինչև ձվազատումն սկսվելը: