Դեղին մարմնի կիստա

Դեղին մարմնի կիստա

Դեղին մարմինն իր անվանումն ստացել է բնորոշ գույնից, որ ապահովում է ճարպալույծ գունանյութը: Դեղին մարմինը հայտնվում է դաշտանի երկրորդ փուլում, որը կոչվում է լյուտեինային փուլ: Նորմայում այս մարմնի առավելագույն չափը 2-2,5 սմ է: Եթե հղիություն չի գրանցվում դաշտանային ցիկլի շրջանում, ապա մարմինը հետզհետե փոքրանում է չափերով և դադարեցնում է պրոգեստերոնի արտադրությունը: Բեղմնավորման դեպքում դեղին մարմինը շարունակում է մեծանալ, արտադրում է պրոգեստերոն հորմոն և գործում է մինչև հղիության 16-րդ շաբաթը:

Առաջացումը

Ի՞նչ է դեղին մարմնի կիստան: Այն պահին, երբ ելունը չի ներծծվում լյուտեինային փուլում և արյան շրջանառության խանգարման պատճառով կուտակում է իր մեջ շիճուկային կամ հեմոռագիկ ծագման հեղուկ, վերածվում է կիստայի: Դրա առավելագույն չափը կարող է կազմել 8սմ և, ընդհանուր առմամբ, այդպիսի կիստան առաջանում է հաստատուն երկփուլային դաշտանային ցիկլ ունեցող կանանց օրգանիզմում: Տարբերում են նախքան հղիությունը և հղիության ընթացքում առաջացած նորագոյացություններ:

Դեղին մարմնի կիստան ընդունում է խոռոչի տեսք, որը ներսից պատվում է լյուտեինային բջիջներով: Լյուտեինային նորագոյացությունն ինքնուրույն ներծծվում է 2-3 դաշտանից հետո կամ հղիության 2-րդ եռամսյակում:

Ո՞րն է առաջացման պատճառը: Այս տիպի կիստայի առաջացման հիմքում ընկած է բնական հորմոնային հավասարակշռության փոփոխությունը: Դեղին մարմնի կիստան առաջանում է հետևյալ պատճառներով՝

  • հղիության արհեստական ընդհատում
  • ձվարանների երկարատև բորբոքում,
  • ոչ ռացիոնալ սննդակարգ՝ սննդակարգում մեկ տեսակի սննդի գերակշռությամբ, 
  • հուզական և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածություն, 
  • հորմոնային անհավասարակշռություն, 
  • կենսագործունեության վնասակար պայմաններ և այլն:

Ախտանշանները

Վաղ շրջանում ախտանշանները չեն արտահայտվում: Դրանք կարող են ի հայտ գալ ավելի ուշ՝ նորագոյացության զարգացումից հետո մի քանի ամիսների ընթացքում և հետո անհետանալ: Ավելի տարածված նշաններն են՝ դաշտանի ժամանակ պարբերական ցավերը, ծանրության զգացողությունը, կարող է ավելանալ դաշտանային ցիկլի օրերի թիվը: Վիրահատական միջամտություն կարող է պահանջվել այն դեպքում, երբ տեղի է ունեցել կիստայի ոտիկի շրջում, եթե հայտնաբերվել է դեղին մարմնի կիստայի պատռվածք կամ ձվարանի պատռվածք՝ ներորովայնային արյունահոսություն, և այլն:

Ուժեղ ցավերի, ինքնաթունավորման նշանների և փսխելու դեպքում անհրաժեշտ է հնարավորինս արագ դիմել հիվանդանոց օգնության համար:

Ախտորոշման մեթոդները

Նախնական ախտորոշումը տրվում է բնորոշ ախտանշանների, հիվանդի գանգատների, ՈՒՁՀ տվյալների, լապարասկոպիայի հիման վրա: Նորագոյացությունը հնարավոր է հայտնաբերել հեշտոցային զննման արդյունքում ևս: Այն իրենից ներկայացնելու է առաձգական գոյացություն, շոշափելիս հնարավոր է ցավել: 

ՈՒՁ հետազոտության ժամանակ կարելի է տեսնել նորագոյացությունը՝ բնորոշ էխոգեն ակտիվությամբ, մինչև 8սմ հասնող տրամագծով: Նորագոյացության ներսում կարող է դիտվել սուսպենզիա: Գոյացության ուրվագիծը հարթ է: Ճշգրտորեն ախտորոշելու նպատակով դաշտանային ցիկլի ֆոլիկուլյար փուլում անցկացնում են ՈՒՁՀ, որպեսզի որոշվի զարգացման արագությունը:

Գունային դոպլեր հետազոտությունը թույլ է տալիս տարբերել իրական կիստան ուռուցքից և տեսնել, թե արդյո՞ք այն ունի իրեն սնուցող անոթների սեփական ցանց: Բոլոր նորագոյացությունների և ուռուցքների հայտնաբերման դեպքում ստանդարտ կերպով անհրաժեշտ է անցկացնել СА-125 թեստ, լրացուցիչ նշանակվում է արյան մեջ խորիոնային գոնադոտրոպինի խտության որոշման քննություն և հղիության թեստ:

Լապարասկոպիկ հետազոտություն նշանակվում է այն դեպքում, երբ հնարավոր չէ տարբերել կիստան այլ գոյացություններից և արտարգանդային հղիությունից:

Բուժումը

Դեղին մարմնի կիստան ունի բուժման մի քանի մեթոդ՝ գինեկոլոգի մշտական հսկողությամբ, ՈՒՁՀ ախտորոշմամբ և գունային դոպլեր հետազոտությամբ: Այդ միջոցառումներն անցկացվում են մի քանի ցիկլի ընթացքում: Սովորաբար այդ ժամանակահատվածը բավարար է կիստայի հետաճի համար, այսինքն՝ այն կարող է անհետանալ:

Ինչպե՞ս բուժել դեղին մարմնի կիստան, եթե այն ինքն իրեն չի ներծծվում: Հաճախ հանդիպող, վառ արտահայտված ախտանշաններով կիստաներն արդյունավետ ենթարկվում են պահպանողական թերապիայի՝ հակաբորբոքային միջոցներով, հորմոնային հակաբեղմնավորիչներով, բուժիչ վաննաներով, մագնիսական և լազերային թերապիայով:

Հիմնական խորհուրդներ: Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության սահմանափակում, սեռական հանգիստ՝ շրջվելու հավանականությունը հաշվի առնելով, որը կարող է կիստայի պատռվածք առաջացնել:

Եթե 1-3 ամիս անց լյուտեինային կիստայի թերապիան արդյունավետ չի լինում, որոշվում է կիստան վիրահատական ճանապարհով հեռացնելու հարցը: Վիրահատությունը ենթադրում է լապարասկոպիկ մեթոդով ձվարանի խոռոչի մաքրում, որի արդյունքում հեռացվում է նորագոյացությունը, իսկ առողջ հյուսվածքը չի տուժում: Եթե կիստան մեծ է, ապա իրականացվում է ձվարանի ռեզեկցիա: Եթե հանկարծ բարդություն է առաջանում, օրինակ արյունահոսություն է սկսվում, որոշվում է ձվարանի շտապ հեռացման հարցը: Այդ դեպքում դեղին մարմնի կիստայի բուժումը համարվում է անարդյունավետ:

Կանխարգելման հիմնական միջոցները

Վերարտադրողական համակարգի բորբոքային հիվանդությունների վաղ հայտնաբերումն ու թերապիան, կնոջ հորմոնային համակարգի խանգարումների վերացումը թույլ են տալիս խուսափել նորագոյացությունների առաջացումից: Վաղ ախտորոշումը և գինեկոլոգի հսկողությունը, ուլտրաձայնային վերահսկումը կկանխեն բարդությունների առաջացումը: Կիստայի առկայությունը չի ազդում կնոջ հղիության ընթացքի և ելքի վրա: Դեղին մարմնի կիստան, որի հետևանքները կարող են վտանգավոր լինել, պահանջում է բժշկի մշտական հսկողություն:

Ինչո՞ւ է դաշտանը ավելի վաղ սկսվում և ինչպե՞ս այն կարգավորել

Ինչո՞ւ է դաշտանը ավելի վաղ սկսվում և ինչպե՞ս այն կարգավորել

Միջինում դաշտանը տեղի է ունենում 28 օրը մեկ, ավելի ճիշտ՝ 21-ից 35-րդ օրերին

Շաքարային դիաբետի պատճառները, որոնց մասին գուցե չգիտեք

Շաքարային դիաբետի պատճառները, որոնց մասին գուցե չգիտեք

Շաքարային դիաբետը հիվանդություն է, որի դեպքում գլյուկոզան չի թափանցում բջիջներ

Ինչո՞ւ է մարդկանց դուր գալիս անալ սեռական հարաբերությունը և վնասակա՞ր է արդյոք

Ինչո՞ւ է մարդկանց դուր գալիս անալ սեռական հարաբերությունը և վնասակա՞ր է արդյոք

Կարո՞ղ է արդյոք անալ սեռական հարաբերությունը վնասել

Կանանց մոտ գրգռման ժամանակ քսուքի քիչ արտադրման պատճառները

Կանանց մոտ գրգռման ժամանակ քսուքի քիչ արտադրման պատճառները

Ինչպե՞ս հասկանալ, որ կնոջ մոտ չի արտադրվում բավարար չափով քսուք։