Բակտերիալ վագինոզ. ինչ հիվանդություն է, ինչպես է բուժվում

Կնոջ հեշտոցի միկրոֆլորան յուրահատուկ էկոհամակարգ է: Նորմայում այն 95-98% -ով կազմված է լակտոբակտերիաներից, որոնք պաշտպանական գործառույթ ունեն՝ առանձնացնում են կաթնաթթուն թթվային միջավայր ստեղծելու համար, խթանում են տեղային իմունիտետը և ճնշում հիվանդագին միկրոօրգանիզմների աճը:

Սակայն որոշակի պայմաններում այդ բնական հավասարակշռությունը խախտվում է` հեշտոցի թթվայնությունն իջնում է, և արդյունքում կտրուկ մեծանում է ախտածին բակտերիաների թիվը, ինչը սեռական օրգաններում հանգեցնում է «ձկան հոտով» անսովոր արտադրության և քորի: Նման իրավիճակն անվանվում է բակտերիալ վագինոզ կամ հեշտոցային դիսբիոս (դիսբակտերիոզ) և պահանջում որոշակի բուժում:

Բակտերալ վագինոզի պատճառները, ախտանիշներն ու ախտորոշումը

Կանանց 15-64% -ն ունի դիսբիոզ: Այն կարող է հանդիպել ինչպես երիտասարդ աղջիկների դեպքում, որոնք չեն ապրում սեռական կյանքով, այնպես էլ հասուն կանանց: Այսօր դրա հիմնական պատճառը դեռ պարզ չէ, սակայն մասնագետներն այն կապում են այնպիսի փաստերի հետ, ինչպիսիք են՝

• հակամանրէային միջոցների օգտագործում,
• փոքր կոնքի օրգանների բորբոքային հիվանդություններ
• արգանդի վզիկի ֆոնային գործընթացներ (էնդոմետրիոզ, պսևդոէրոզիա, լեյկոպլակիա, էնդոցերվիցիտ և այլն),
• հորմոնային խանգարումներ,
• դաշտանային ցիկլ,
• սեռական զուգընկերոջ փոխարինում,
• սեռական օրգանների հիգիենայի խախտում,
• բազմաբնույթ միջոցների օգտագործում (տամպոններ, ներարգանդային պարույրներ և այլն),
• ցնցուղում,
• օրալ բեղմնականխիչների օգտագործում,
• բեղմնականխիչների օգտագործում (պահպանակներ, մոմիկներ, քսուքներ),
• սթրեսներ, կլիմայական փոփոխություններ,
• վիրաբուժական միջամտություն,
• տեղային իմունիտետի անկում,
• սխալ սննդակարգ,
• աղիքային հիվանդություններ։

Բակտերիալ վագինոզը կարող է ընթանալ ինչպես առանց ախտանիշների, այնպես էլ կլինիկական դրսևորումներով: Ֆլորայի փոփոխության ժամանակ կանանց սկսում է անհանգստացնել տհաճ հոտով սպիտակ կամ գորշ գույնի արտադրությունը: Հազվադեպ կարող է առաջանալ քոր և խախտվել միզարտադրությունը: Այսուհանդերձ, որպես կանոն, սեռական օրգանների և հեշտոցի այտուցվածության կամ կարմրածության առկայություն չի նկատվում:

Որոշ կանայք նշում են միայն մեկ ախտանիշ, իսկ կանանց մեծ մասն ընդհանրապես որևէ նշան չի նկատում, ինչի հետևանքով հիվանդությունը կարող է տարիներով շարունակվել: Այս պատճառով բակտերիալ վագինոզն ավելի ճիշտ է որոշել ոչ թե հիմնվելով կլինիկական ախտանիշների և կանանց գանգատների վրա, այլ առաջնորդվել առաջին հերթին արտադրութան լաբորատոր հետազորության արդյունքներով:

Հեշտոցի դիսբիոզի (դիսբակտերիոզ) հայտնաբերման համար անցկացվում է՝

• ամինոթեստ (արտադրության և քիմիական տարրերի փոխազդեցության դեպքում առաջանում է «նեխած ձկան» հոտ),
• արտադրության թթվայնության գնահատում (рН>4,5 հաստատում է լակտոբակտերաների թվի նվազում),
• ցանքսի մեթոդ (սնուցող միջավայրերի օգնությամբ բացահայտում են հարուցիչը),
• գունավորված քսուքի միկրոսկոպիա (որոշում են դիսբիոսին բնորոշ «հիմնական բջիջների»` խիտ տեղակայված անաէրոբ մանրէներով` գարդներելլայով, բակտերիոդներով, ֆուզոբակտերիաներով, կլեբսիելներով և այլն, հեշտոցի էպիթելերի առկայությունը):

Ախտորոշման հաստատման համար անհրաժեշտ է չորս դիագնոստիկ մեթոդներից երեքի դրական արդյունք, բայց առավել կարևոր է քսուքի արդյունքը:

Բակտերիալ վագինոզի բուժումը

Բակտերալ վագինոզը սեռական ճանապարհով փոխանցվող հիվանդություն չէ, այդ պատճառով սեռական զուգընկերոջ բուժումն անհրաժեշտ է միայն այն դեպքում, երբ նրա մոտ առաջանում է ուրետրիտի ախտանիշ (միզելու կամ սերմնաժայթքման ժամանակ ծակոցներ): Իսկ ահա կնոջ վերարտադրողական առողջության համար համապատասխան թերապիան շատ կարևոր է:

Հիվանդության շարունակականությունը կարող է դառնալ արգանդի և հավելումների բորբոքային երևույթների պատճառ (էնդոմետրիտ, սալպիգիտ և այլն), ինչպես նաև հղիության և ծննդաբերության ժամանակ կարող է հանգեցնել բարդությունների (խորիոամնիոնիտ, վաղաժամ ծննդաբերություն, երեխայի ներարգանդային վարակում, պնևմոնիա և այլն):

Դիսբիոսի բուժումն ուղղված է հարուցիչների վերացմանը և հեշտոցի նորմալ միկրոբիոցենոզի վերականգնմանը: Այն ընդգրկում է համալիր բուժում, հակաբակտերիալ թերապիայի նշանակում, հակապրոտոզային, հակասնկային միջոցներ, իմունոմոդուլյատորներ, հեշտոցի նորմալ միկրոֆլորան վերականգնող դեղամիջոցներ, էուբիոտիկներ և այլն:

Հեշտոցի դիսբիոսի բուժման ժամանակ ուշադրություն են դարձնում կնոջ աղիքային միկրոբիոցենոզին, անհրաժեշտության դեպքում թերապիայի մեջ ընդգրկում են համապատասխան հավելումներ: Հղիության շրջանում բակտերիալ վագինոզի հայտնաբերման դեպքում բժիշկը նշանակում է գեստացիայի տվյալ փուլում թույլատրվող դեղամիջոցներով թերապիայի կուրս:

Բուժման արդյունավետությունը գնահատվում է հիվանդության ախտանիշների անհետացմամբ, ինչպես նաև լաբորատոր ցուցանիշների նորմալացմամբ: Հետազոտությունն անցկացվում է բուժման կուրսի ավարտից մեկ շաբաթ անց և ոչ ավելի վաղ:

Բակտերալ վագինոզի համալիր բուժումը 90% դեպքում տալիս է երկարատև դրական արդյունք: Բայց պետք է նաև հիշել, որ բակտերիալ վագինոզը կարող է կրկնվել: Հեշտոցի դիսբիոսի կանխման համար անհրաժեշտ է տարվա մեջ գոնե մեկ անգամ այցելել գինեկոլոգի և հնարավորինս վերացնել այն գործոնները, որոնք կարող են հանգեցնել հեշտոցի դիսբիոսի: