Շաքարային դիաբետի դեպքում թույլատրված և արգելված սննդամթերքների ցանկ
Սնունդ
50586
Շաքարային դիաբետի դեպքում թույլատրված և արգելված սննդամթերքների ցանկ
Շաքարային դիաբետով տառապում են միլիոնավոր մարդիկ: Այս հիվանդությունը պահանջում է հատուկ դիետիկ սննդակարգ: Այս հոդվածում մենք կխոսենք այն մթերքների մասին, որոնք բարձրացնում կամ իջեցնում են արյան մեջ շաքարի քանակը: Բայց նախ մանրամասն նկարագրություն կտանք հիվանդության մասին, որի հետ ստիպված են պայքարել միլոնավոր մարդիկ:
Հիվանդությունը հանգեցնում է բոլոր տեսակի նյութափոխանակության խանգարումների ՝ ածխաջրեր, ճարպեր, սպիտակուցներ: Հիվանդության հիմքում ընկած է ինսուլինի հորմոնի պակասը, որը նպաստում է արյան մեջ շաքարի բարձրացմանը, որն էլ իր հերթին հայտնվում է մեզի մեջ:
Շաքարային դիաբետը դրսևորվում է աստիճանաբար,այն ունենում է մի շարք սկզբնական ախտանիշներ, որոնք մենք երբեմն չենք նկատում: Սկզբնական շրջանում դեռևս բուժման կարիք չի լինում,բայց հիվնդությունը պետք է կանխարգելել:
Ստուգեք ինքներդ ձեզ. եթե ունեք նշված ախտանիշներից գոնե մեկը, ապա հարկավոր է դիմել բժշկի.
• Ավելորդ քաշը
• Բերանում չորություն և մշտապես ծարավի զգացողություն
• Տեսողության վատացում
• Արյան բարձր ճնշում
• Հաճախամիզություն
Արյան բարձր ճնշումը և ավելորդ քաշը նյութափոխանակության խանգարման արդյունք է: Այս սիմտոմները պետք է լինեն առաջին ահազանգը, որպեսզի դիմեք բճշկի: Հիվանդության առաջին փուլը պահանջում է անհապաղ և ամբողջական բուժում:
Ովքեր են ռիսկի խմբում
Դիաբետի զարգացմանը նպաստում է.
• Սթրեսային իրավիճակներ, նևրոզ:
• Քիչ կամ ավելորդ, անկանոն սնունդ
• Սխալ դիետա (ճարպի, տապակած, քաղցրավենիքի, ալյուրի, արագ սննդի գերակշռությամբ):
• Վատ էկոլոգիա:
• Նստակյաց ապրելակերպ:
Հիպոդինամիան հանգեցնում է մարմնի ճարպերի կուտակմանը, և դրանք աստիճանաբար վերածվում են ճարպային հյուսվածքի: Վերջինս, ի վերջո, կորցնում է զգայունությունը ինսուլին հորմոնի նկատմամբ, որը վերահսկում է արյան մեջ շաքարի քանակը: Արդյունքում սկսում է զարգանալ շաքարային դիաբետ: Հենց այս պատճառով էլ այս հիվանդությանը ավելի հակված են ավելորդ քաշ ունեցող մարդիկ: Սակայն չի կարելի մոռանալ նաև ժառանգական նախատրամադրվածության մասին:Հիվանդությունը վաղ փուլերում հայտնաբերելու կամ դրա զարգացումը կանխելու համար անհրաժեշտ է ժամանակին դիմել բժշկի: Նախ պետք է հասկանալ արդյոք դուք գտնվում եք ռիսկային խմբում, թե ոչ:
Եթե վերը նշված ախտանիշները ի հայտ են գալիս ձեր մոտ գոնե մեկ օր, ապա պետք է դիմել բժշկի և հանձնել արյան անալիզ,որպեսզի որոշեն արյան մեջ գլյուկոզայի քանակը:
Պարզ կանոնների պահպանումը կօգնի խուսափել շաքարային դիաբետից.
• Պահպանեք ճիշտ օրվա ռեժիմ՝ լիարժեք քուն, ֆիզիկական վարժություններ:
• Պահպանեք ճիշտ սննդակարգ՝ բացառեք ճարպոտ, թթու և տապակած ուտելիքները, քաղցրավենիքը, , ապխտած միսը, կիսաֆաբրիկատները:
Սնունդը շաքարային դիաբետի ժամանակ
Երբ արդեն հիվանդությունը ախտորոշվել է, պետք է չէ սննդակարգից իսպառ բացառել բոլոր այն մթերքները, որոնք բարձրացնում են արյան մեջ գլյուկոզայի քանակը: Պետք է պահպանել սահմանված ամենօրյա քանակը: Առանց հատուկ ուղեցույցների, շատ դժվար է այն հաշվարկել,բայց կա այսպես կոչված «հացի միավոր». հասկացություն, որը պետք է հայտնի լինի բոլոր դիաբետիկներին:
Եթե նորման չի պահպանվում, կարող են զարգանալ հետևյալ իրավիճակները.
• Հիպերգլիկեմիան արյան մեջ գլյուկոզի (շաքարի) մակարդակի նորման գերազանցող բարձրացումն է։ Ախտանշաններն են. բերանի չորացում, քաշի կորուստ, անտարբերություն, թուլություն, արյան ճնշման բարձրացում:
• Հիպոգլիկեմիայի ցուցանիշի նվազումը 3,3 մմոլ / լ-ից ցածրն է:Ախտանշաններն են. գունատություն, գլխապտույտ, գիտակցության կորուստ, ոտքերի թուլություն, ցավոտություն, քաղց, քրտինք, դողալ, մաշկի գունատություն:
• Մասնագետների կողմից ներկայացվել է հետևյալ հարաբերակցությունը. մեկ հացը համարժեք է 30 գ հացին, կես բաժակ շիլաին (մարգարիտ գարու կամ հնդկացորենից), մեկ թթու խնձորին:
• Շաքարախտով հիվանդ մարդու ամենօրյա նորմը 18-ից 25 միավոր է:
• Ընդհանուր միավորների քանակը պետք է բաշխել ամբողջ օրվա մեջ նախաճաշ(1), նախաճաշ(2), ճաշ, ընթրիք(1), ընթրիք(2): Ամենամեծ մասնաբաժինը պետք է ընկնի հիմնական կերակուրների վրա (մոտ 3,5 միավոր) իսկ մնացած 1-2-ը `միջանկյալ կերակուրների վրա:
• Բուսական սնունդ պարունակող մթերքների մեծ մասը պետք է ուտել առավոտյան:
• Դիաբետիկներին անհանգստացնում է թե որ սնունդն է կարելի օգտագործել և որը ոչ, այս հարցերին պատասխանելու համար պետք է նախապես սահմանել դիետա:
• Սնուդը պետք է ընդունել հստակ ժամերի: Չի կարելի բաց թողնել նախաճաշը, ճաշը և ընթրիքը: Մոտավոր սխեման հետևյալն է. առաջին նախաճաշը 8-ին կամ 9-ին, երկրորդ նախաճաշը 11-ին կամ 12-ին, ճաշ `14-15-ին, առաջին ընթրիքը 17:00-ին, երկրորդ ընթրիքը 21:00-ին կամ 22:00-ին:
• Դիաբետիկը պետք է ուշադիր հետևի իր քաշին: Ձեր օպտիմալ քաշը հաշվարկելը շատ պարզ է. պետք է ուղակի ձեր հասակից հանեք 100 սմ:
• Դիետայի մեկ այլ սկզբունք `սնունդը պետք է լինի ամբողջական և բազմազան: Հարկավոր է ուղաի վտանգավոր սնունդը փոխարինել մեկ այլ անվտանգ սնունդով:
• Չի թույլատրվում օգտագործել չափազանց փոքր, անբավարար բաժիններ, սնունդը պետք է նպաստի հագեցվածությանը, և ոչ թե ավելացնի սովն ու գրգռի ախորժակը:
• Հաճախ շաքարախտը ուղեկցվում է ճարպակալմամբ: Այս հիվանդության ճիշտ սնունդը պետք է ուղղված լինի մարմնի քաշի նվազմանը:
• Առանձնահատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել սննդակարգում ճարպի քանակին: Ճարպերի ամբողջական բացակայությունն անընդունելի է, քանի որ դրանք մեծ արժեք ունեն մարմնի համար: Այնուամենայնիվ, անհրաժեշտ է վերահսկել ճարպեր պարունակող սննդի օգտագործումը: Նորման գերազանցելը հանգեցնում է մարմնի քաշի բարձրացմանը և աթերոսկլերոզի զարգացմանը:
Դիետան պետք է պարունակի մանրաթել պարունակող մթերքներ, որը օգնում է լրացնել սննդանյութերի և էներգիայի պակասությունը:
Ինչ սնունդ կարելի է օգտագործել շաքարային դիաետի ժամանակ:
Ածխաջրերը ճարպի հիմնական աղբյուր են: Հետևաբար պետք է այն խնամքով օգտագործել սննդակարգում : Պետք չէ ածխաջրերը փոխարինել սպիտակուցներով կամ ճարպերով, քանի որ դրանք շատ անհրաժեշտ են մեր օրգանիզմին: Դիետան կազմելիս խորհուրդ է տրվում բացառել արագ ածխաջրերը, ավելի գերադասելի են դանդաղ յուրացվողները:
Արագ ածխաջրերը պարունակում են հետևյալ մթերքներում.
•Քաղցրավենիք
• Հացաբուլկեղեն
•Մակարոնեղեն
• Օսլա
• Կարտոֆիլ
• Արագ պատրաստվող սնունդ
• Ֆասֆուդ
• Թխվածքներ
Պարզ ածխաջրերը արգելված են, բայց բարդ ածխաջրերը որոնք առկա են բանջարեղենում՝ խրախուսվում են
Դիետայի համար իդեալական են.
• Կաղամբ (բրոկկոլի, ծաղկակաղամբ)
• Լամինարիա (ծովային կաղամբ)
• Լոլիկ (սահմանափակ քանակությամբ)
• Սոխ
• Սունկ
• Լոբի պատիճներով
• Տարբեր տեսակի կանաչի
• Վարունգ
• Նեխուր
• Դդմիկ
• Սմբուկ
.
Շաքարի մեջ արյան քանակը իջեցնող մթերքերը բոլորը են 50 տոկոսից ցածր գլիկեմիկ ինդեքս ունեցող մթերներն են:
Այս մթերքները չեն հանգեցնում հիպերգլիկեմիայի և թույլ չեն տալիս գլյուկոզայի մակարդակը իջնի կրիտիկական մակարդակի:
• Ամարանտ
• Սխտոր
• Ճակնդեղ
• Երուսաղեմի արտիճուկ
• Ծնեբեկ
• Արտիճուկներ
• Բրոկկոլի
• Պնդուկ
• Ծովամթերք
• Լամինարիա
• Ավոկադո
Այս ցանկը կարելի է շարունակել, այս մթերքները պարունակում են բարձր քանակությամբ մանրաթել, որոնք նպաստում է հիպերգլիկեմիայի առաջացմանը:Նրանց հիմնական գործառյութը կայանում է նրանում, որ գլյուկոզայի քիչ չափաբաժինը է մտնում է արյան մեջ: Բացի այդ, բանջարեղենը, խոտաբույսերը և թույլատրված ընկույզեղենը պարունակում են բազմաթիվ արժեքավոր վիտամիններ և հանքանյութեր, որոնք նորմալացնում են բոլոր օրգանների աշխատանքը ՝ սրտից մինչև ենթաստամոքսային գեղձ: Հաջորդ շարքում է «սև ցուցակ»-ն է, որն ընդգրկում է այն մթերքները, ինչ բժիշկները խորհուրդ չեն տալիս ուտել դիաբետիկներին:
Որ մթերքներն են ավելացնում արյան մեջ շաքարի քանակը. շաքարախտի համար արգելված սննդամթերքի ցուցակ.
• Քաղցրավենիք, մեղր, խմորեղեն և սպիտակ ալյուրից պատրաստված թխվածքներ:
• Սպիտակ ալյուրից պատրաստված հացաբուլկեղենը, պետք է այն փոխարինել տարեկանով կամ թեփով, որի ամենօրյա չափաբաժինը կազմում է մոտավորապես 325գ:
• Թթու և կարտոֆիլ:
• Խանութում վաճառվող բոլոր սոուսները, որոնց մեջ առկա են շաքար, կոնսերվանտներ, ճարպեր, պղպեղ և աղ:
• Քաղցր մրգեր և հատապտուղներ, թարմ քամած հյութեր:
• Յուղոտ կամ խտացրած կաթ
• Տարատեսակ պահածոներ
• Օշարակներ և այլ հեշտությամբ մարսվող ածխաջրեր
• Ճարպոտ և ապխտած մսամթերք կամ ձկնեղեն
• Բոլոր ապուրները, որոնք պարունակում են կարտոֆիլ բրինձ, և ճարպ:
• Անհրաժեշտ է նաև ձեր սննդակարգից ամբողջությամբ վերացնել վտանգավոր տրանս ճարպեր պարունակող մթերքները.
Մարգարին
Ֆասֆուդ
Թխվածքներ
Տորթեր
Չիպսեր
Մայոնեզ
Կիսաֆաբրիկատներ
Արգելված սնունդ կարելի է փոխարինել համպատասխան ավելի անվտանգ սննդամթերքներով.
• Ցածր յուղայնությամբ միս, թռչնամիս, ձուկ
• Ձու, լոր
• Ծովամթերք
• Կարագ, պանիր
• Սունկ
• Որոշ հացահատիկներ
• Մրգեր, հատապտուղներ
• Բանջարեղեն
Ինչ ուտել շաքարային դիաբետի ժամանակ.
• Հատուկ դիաբետիկների համար նախատեսված տարեկանի և թեփի հաց:
• Բուսական ապուրներ
• Միս և թռչնամիս
• Կեֆիր և անյուղ մածուն
• Չմշակված պանիր
• Ձու, թեթև ձվածեղ
• Հացահատիկներից շիլա
• Ցածր յուղայնությամբ ձուկ (եփած, պատրաստված գրիլի վրա կամ ջեռոցում)
• Կանաչ բանջարեղեն
• Մրգեր(թթվաշ խնձոր, նարինջ)
• Քաղցր դոնդող
• Ըմպելիքներ. թեյ, բանջարեղենի նոսր հյութեր, խոտաբույսերից և չորացրած վարդից պատրաստված թուրմեր
• Բանջարեղենով և ձիթայուղոց սոուսնսեր
Դիաբետիկի մեկ օրվա մենյու
• Նախաճաշ (1) - խաշած անյուղ միս, կանաչ խնձոր, թեյ:
• Նախաճաշ (2) - թեթև ձվածեղ փափուկ խաշած ձու:
• Լանչ (1) - կաղամբով ապուր առանց կարտոֆիլ, եփած ձուկ:
• Լանչ (2)- մեկ բաժակ կեֆիր, խնձոր կամ մի բուռ սև հաղարջ:
• Ընթրիք (1) - եփած տավարի միս և ծնեբեկ:
• Ընթրիք (2) - կեֆիր: