Յոդ․ դերն օրգանիզմում
14141
Յոդը մարդու օրգանիզմի բնականոն աշխատանքի համար անհրաժեշտ ամենակարևոր տարրերից մեկն է, քանի որ ազդում է գործնականորեն բոլոր ներքին օրգանների և համակարգերի վրա։
Դերն օրգանիզմում
Օրգանիզմում յոդի գլխավոր դերը վահանաձև գեղձի բնականոն աշխատանքի ապահովումն է։ Յոդ պարունակող հորմոնները կարգավորում են օրգանիզմում ընթացող բազմաթիվ պրոցեսներ՝ աճը, զարգացումը, նյութափոխանակությունը և այլն։
Այն խիստ կարևոր է նյարդային համակարգի և գլխուղեղի աշխատանքի համար։
Պաշտպանում է սրտանոթային համակարգի հիվանդություններից, կանխում թրոմբի առաջացումը, նվազեցնում է խոլեստերինի մակարդակը։
Հարկավոր է նաև վերարտադրողական համակարգի բնականոն աշխատանքի համար։
Հղի կնոջ դեպքւոմ օգնում է ապահովել երեխայի ներարգանդային ճիշտ զարգացումը։
Յոդն անհրաժեշտ է երեխաների և դեռահասների աճի, հոգեբանական ու ֆիզիկական ներդաշնակ զարգացման համար։
Օգնում է ավելորդ քաշի դեմ պայքարում, էներգիա է հաղորդում։
Բարենպաստ ազդեցություն է թողնում մաշկի, ատամների, մազերի ու եղունգների վրա։
Օրգանիզմի օրական պահանջը
Յոդի օրական պահանջը հասուն մարդու օրգանիզմում 100-150 մկգ է։ Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության, հղիության և կրծքով կերակրման շրջանում, մի շարք հիվանդությունների դեպքում, ինչպես նաև շրջակա միջավայրի ծանր պայմանների դեպքում օրգանիզմի պահանջն աճում է։
Յոդ պարունակող սննդամթերքներ
Յոդի առավելագույն քանակը ծովակաղամբում է (լամինարիա)։ Մեծ քանակությամբ պարունակվում է նաև ծովամթերքներում՝ կալմար, միդիա և այլն, մի շարք մրգերում ու բանջարեղենի տեսակներում՝ խնձոր (կորիզում), բալ, մոշ, բազուկ, լոլիկ, սպանախ, լոբի, ոլոռ, կաղամբ, սոխ, խուրմա և այլն, փոքր քանակությամբ առկա նաև մսամթերքում, կաթնամթերքում, ցորենում և հնդկաձավարում։
Յոդի անբավարարություն
Յոդի անբավարարությունը կարող է լրջագույն խնդիրների հանգեցնել։ Հիշողության խանգարում, գլխացավ, բարձր հոգնելիություն, տեսողության և լսողության խանգարում, քաշի ավելացում, վերարտադրողական ֆունկցիայի խանգարում, վահանաձև գեղձի հիվանդություններ՝ այդ բոլորը յոդի պակասի հետևանքով առաջացող խնդիրների մի փոքր մասն են միայն։ Երեխաների և դեռահասների դեպքում յոդի անբավարար քանակը կարող է ֆիզիկական և մտավոր զարգացման հապաղման հանգեցնել։
Յոդի ավելցուկ
Յոդի ավելցուկ կարող է առաջանալ այնպիսի արտադրամասերում աշխատելու պատճառով, որտեղ մեծ քանակությամբ յոդի գոլորշի է արտազատվում։ Բացի այդ, յոդ պարունակող դեղամիջոցների երկարատև օգտագործման դեպքում նույնպես հնարավոր է, որ ավելցուկ առաջանա։ Դրսևորվում է հետևյալ նշաններով՝ գլխապտույտ, գլխացավ, ականջներում՝ աղմուկ, սրտխառնոց, ստամոքսաղիքային տրակտի խանգարումներ և այլն։
