Ուղիղ աղիքի ճաք
45652
Ուղիղ աղիքի ճաքը կամ անալ ճաքը պրոկտոլոգիական ամենատարածված հիվանդություններից մեկն է։ Հիվանդությանը հակված են բոլոր տարիքի մարդիկ, անգամ երեխաները, կանանց դեպքում հանդիպում է հետանցքի կառուցվածքի անատոմիական առանձնահատկությունների պատճառով։
Պատճառները
Ուղիղ աղիքի ճաքն առաջանում է աղեստամոքսային տրակտի բորբոքման և մեխանիկական վնասվածքի պատճառով։ Հաճախ այդ երկու պատճառները զուգակցվում են։ Ստամոքսաղիքային տրակտի ցանկացած հատվածի բորբոքումը, այդ թվում և նրա վերին հատվածի, օրինակ՝ գաստրիտ կամ խոլեցիստիտ, մեծացնում է ճաքի առաջացման հավանականությունը։
Մեխանիկական վնասվածքն առաջանում է պինդ կղանքի, ինչպես նաև օտարածին մարմնի ազդեցությամբ։
Կարդացեք՝ Թութք
Ախտանշանները
Տարբերում են ուղիղ աղիքի ճաքի սուր և քրոնիկական ձևեր։ Քրոնիկական ձևն առաջանում է սուր ձևը չբուժելու պատճառով։ Ուղիղ աղիքի ճաքի հիմնական ախտանշանը հետանցքի հատվածի ցավն է։
Սուր ճաքի դեպքում ցավն առաջանում է միայն դեֆեկացիայի ժամանակ և տևում է առավելագույնը 15 րոպե։ Քրոնիկական ձևին բնորոշ է ոչ ինտենսիվ, բայց ավելի երկարատև ցավը։ Երբեմն ցավն առաջանում է անկախ դեֆեկացիայից, օրինակ՝ երկար ժամանակ նստած մնալուց։ Երկու ձևի դեպքում էլ հնարավոր է, որ հետանցքից արյունային արտադրություննկատվի։ Սովորաբար արյունն աննշան է լինում, ալ կարմիր գույնի, կղանքին չխառնված։ Արնահոսությունը պայմանավորված է դեֆեկացիայով, երբ կղանքն անցնում է վնասված հատվածով։
Ճաքին բնորոշ ախտանշաններից է նաև դեֆեկացիայի դժվարացումը և դրա հետ կապված փորկապությունը։ Դեֆեկացիան դժվարանում է արտահայտված ցավի պատճառով։
Քրոնիկական ձևի դեպքում դեֆեկացիայի հանդեպ վախ է զարգանում, ինչը միայն խորացնում է ուղիղ աղիքի ճաքի ախտանշանները, քանի որ կղանքը պնդանում է և ուժեղ վնասում բորբոքված լորձաթաղանթը։ Քրոնիկական ճաքը կարող է ուղեկցվել թարախի արտահոսքով։
Ախտորոշումը
Ուղիղ աղիքի ճաքին բնորոշ ախտանշանների առկայության դեպքում բժիշկը զննում է հետանցքը, կիրառվում է նաև մատնային քննություն։Ցավն ու վարակի ներթափանցման խնդիրը հաշվի առնելով՝ փորձում են այդ դեպքում ռետրոմանոսկոպիա չկիրառել, իսկ խիստ անհրաժեշտության դեպքում (օրինակ՝ ուղիղ աղիքի ուռուցքի կասկածի) անզգայացնում են։ Լրացուցիչ անցկացվում է կղանքի և արյան հետազոտություն (սիֆիլիս, հեպատիտ, գլյուկոզա, ինսուլին ընդհանուր հետազոտություն և այլն)։
Կարդացեք՝ Թութքը հղիությունից առաջ և հետո
Բուժումը
Հետանցքի ճաքի բուժումն սկսում են դեղորայքային թրապիայից, իսկ բուժման անարդյունավետության դեպքում՝ դիմում վիրաբուժական միջամտության։
Դեղորայքային բուժումը, ներառում է հետևյալ միջոցառումները՝
- դեֆեկացիայի հեշտացում, ինչն ապահովվում է կաթնային-բուսական դիետայի և հոգնայի միջոցով,
- ցավազրկող և հակաբորբոքային դեղորայքի ընդունում (ռեկտալ մոմիկներ), միկրոհոգնա և տաք լոգանք։
Սովորաբար հետանցքի ճաքն ուղեկցվում է ստամոքսաղիքային տրակտի այլ հիվանդություններով, անհրաժեշտ է բուժել հիմնական պաթոլոգիան։ Հիմնականում պահպանողական բուժումն արդյունավետ է լինում, սակայն երբեմն՝ քրոնիկական ձևի դեպքում, դիմում են վիրահատական միջամտության՝ լազերային կոագուլյացիա կամ կրիոքայքայում։ Այդ մեթոդներն ընդհանուր անզգայացում չեն պահանջում և ստացիոնարում երկար մնալու կարիք էլ չի զգացվում։
Բարդ դեպքերում, ինչպես նաև մեծ խախտումների դեպքում դիմում են ուղիղ աղիքի դասական վիրահատության։ Վիրահատությունը կատարվում է ընդհանուր անզգայացմամբ, հետվիրահատական շրջանում նշանակվում է տեղային հակաբորբոքայինթերապիա, ինչպես նաև հատուկ դիետա՝ կանխելու կղանքային զանգվածի պնդացումը։
