Ինչպես մեղմել ցավը. մի քանի վարժություն
Ցավն անհրաժեշտ է մեզ: Այն պաշտպանում է լուրջ վնասվածքներից, հուշում է, որ օրգանիզմում մի բան այն չէ, սակայն ցավի ժամանակ առաջին ցանկությունը դրանից ազատվելն է: Ցավազրկող հաբերը կարծես «անջատում» են ցավը գիտակցության մեջ, սակայն մարմինը շարունակում է ցավային ազդակներ ստանալ: Ահա մի քանի վարժություն, որոնք կօգնեն մեղմել ցավը:
1. Տրանս
Հիպնոզային վիճակը համարվում է ցավազրկման լավագույն միջոցներից: Այդ վիճակում ավելի հեշտ են անցնում վիրահատությունները, ծննդաբերությունը, դադարում են ցավել նաև ատամները: Մենք ինքներս էլ ցավի նոպաների ժամանակ երբեմն անգիտակցորեն փորձում ենք տրանսի մեջ հայտնվել. կրկնում ենք միտն եկած առաջին արտահայտությունը, ճոճվում ենք, ձեռքով կամ ոտքով ռիթմիկ շարժումներ անում և այլն: Սա իսկապես մեղմում է ցավը: Տրանսային վիճակում ուղեղը ցավն ընկալում է ոչ թե որպես տհաճ, այլ չեզոք բան, այդ պատճառով էլ ցավի նոպայի սկզբում կարող եք սկսել ճոճվել կամ փորձել հանգստանալ՝ հիշելով ձեր կյանքի հաճելի պահերը, կամ էլ հայացքը սևեռել ճոճվող իրի վրա և դանդաղ հաշվել:
2. Ծիծաղ
Պարբերաբար իրականացվող հետազոտությունները և դիտումները ցույց են տալիս, որ ցավի ժամանակ օգտակար է ուշադրությունը ցավից շեղել հետաքրքիր կամ ծիծաղելի բանի վրա: Հումորային հաղորդում կամ տեսանյութ դիտելը, կենդանիների խաղին հետևելը, երգիծական երկ կարդալը նվազեցնում են ցավի նոպայի ուժգնությունը և պարբերականությունը: Ծիծաղը նպաստում է երջանկության հորմոների՝ էնդորֆինների արտազատմանը, որոնք ոչ միայն մեղմում են ցավը, այլև բարձրացնում են դիմադրողականությունը՝ օգնելով պայքարել ցավի դեմ:
3. Ուժեղ, ավելի ուժեղ
Անվանի հոգեբան Վիկտոր Ֆրանկլի պարադոքսալ ինտենցիայի մեթոդը, որը ենթադրում է միտումնավոր ուժգնացում այն երևույթի կամ զգացման, ինչից ցանկանում ենք ազատվել, կիրառելի է նաև ցավի դեպքում: Սակայն նախ պետք է ճանաչել ցավը, մտովի նկարագրել, երբ է հայտնվել, կոնկրետ ինչպես է ցավում, մարմնի որ հատվածում է տեղակայված և այլն: Երբ ցավ զգաք, փորձեք կառավարել այն՝ փոքր-ինչ մեղմելով և փոքր-ինչ ուժգնացնելով: Եթե ստացվում է, ապա ցավը կենտրոնացրեք մի փոքրիկ կետում և առավելագույն չափով ուժգնացրեք: Որոշ ժամանակ անց ցավի փոխարեն այլ զգացումներ ի հայտ կգան, չեզոք, անգամ հաճելի:
4. Ցավազրկող ձայներ
Ցավը մեղմելու հարցում օգնում է նաև երաժշտությունը: Կլիվլենդի բժշկական կենտրոնում (ԱՄՆ) հետազոտվել է վերջինիս դրական ազդեցությունը օնկոլոգիական հիվանդների վրա: Հետազոտության մասնակիցները, պարբերաբար երաժշտություն լսելով, վկայում էին, որ դրանից հետո ցավը նվազել է և հաճախ չի կրկնվել: Դասական կոմպոզիտորներից Բեթհովենի, Լիստի և Դեբյուսիի երաժշտությունն է, որ օգնում է մեղմել ցավը, սակայն կարող եք լսել նաև ձեզ դուր եկող այլ մեղեդիներ կամ էլ ինքներդ երգել, եթե ցավն այնքան էլ ուժեղ չէ: Ցանկալի է երաժշտությանը վերաբերվել ոչ թե որպես դեղամիջոցի, այլ որպես ձեր վիճակին ուղեկցող մի բանի: Ցավազրկող այլ ձայներ էլ կան՝ հայհոյանքը, որքան էլ որ տարօրինակ հնչի: Հայհոյելու հնարավորություն ունեցող մարդը կարողանում է ավելի լավ դիմանալ ցավին, քան նա, ով չունի այդ հնարավորությունը:
5. Ես առանձին, ցավն առանձին
Հոգեբույժ և փիլիսոփա Ռոբերտո Ասաջիոլին՝ հոգեսինթեզի հեղինակը, հորինել է չնույնականանալու տեխնիկան, որը կարելի է օգտագործել, երբ անհրաժեշտ է դադարեցնել բարկությունը, վախը կամ բացասական այլ զգացումները: Որպսզի տեղի չտաք ցավին, կարող եք կրկնել. «Ես ցավ ունեմ: Սակայն այդ ցավը ես չեմ»: Կարելի է փորձել պատկերացնել սեփական մարմինը՝ ներկված մի գույնով, իսկ ցավը՝ այլ գույնով, այնուհետև մտովի ցավն առանձնացնել մարմնից և դնել կողքին: Պետք չէ ամբողջովին հեռացնել ցավը. այնուամենայնիվ այն հուշում է ուշադրություն դարձնել ինչ-որ կարևոր բանի վրա:
Բոլոր այս վարժություններն օգնում են դիմակայել ցավին մինչև այն պահը, երբ մասնագետի օգնությամբ կհասկանաք, թե որտեղից ծագեց այն, ինչու և ինչի մասին է վկայում: