Հեմատոման հղիության ընթացքում

Հղիության ընթացքում արգանդում տեղի ունեցող ցանկացած արյունային կուտակում կարող է մտահոգիչ լինել և պահանջում է մանրակրկիտ բժշկական վերահսկողություն։ Հեմատոման արգանդի մեջ ձևավորված արյան կուտակում է, որը կարող է առաջանալ տարբեր պատճառներով։ Այն հիմնականում հայտնաբերվում է ուլտրաձայնային հետազոտության ժամանակ և կարող է լինել առանց ախտանիշների կամ ուղեկցվել արյունային արտադրությամբ։

Հեմատոմայի տեսակները

Հղիության ընթացքում հանդիպող հեմատոմաները բաժանվում են մի քանի հիմնական խմբերի՝ կախված դրանց տեղակայությունից և բնույթից։

•Սուբխորիոնիկ հեմատոմա – ամենատարածված ձևը, որը ձևավորվում է պտղաձվի և արգանդի լորձաթաղանթի (էնդոմետրիումի) միջև։ 

•Ռետրոպլացենտար հեմատոմա – արյան կուտակում, որը գտնվում է ընկերքի (պլացենտայի) և արգանդի միջև։ Սա կարող է վտանգավոր լինել, քանի որ մեծացնում է ընկերքի շերտազատման (ապրուպցիա) ռիսկը։

•Ինտրոպլացենտար հեմատոմա – արյունահոսություն ընկերքի ներսում, որը կարող է խանգարել պտղի սնուցմանն ու թթվածնով մատակարարմանը։

Հեմատոմայի առաջացման պատճառները

Հեմատոմայի ձևավորման պատճառները բազմազան են և կարող են ներառել՝

•Հորմոնալ անհավասարակշռություն՝ հատկապես պրոգեստերոնի պակասը, որն անհրաժեշտ է հղիության պահպանման համար։
•Ֆիզիկական գերծանրաբեռնվածություն կամ ուժեղ սթրես, որոնք կարող են նպաստել արյունահոսությանը։
•Արյան մակարդելիության խանգարումներ, որոնք կարող են բարձրացնել ներարգանդային արյունահոսության ռիսկը։
•Մեխանիկական վնասվածքներ կամ արգանդի վրա ճնշում։
•Բորբոքային գործընթացներ, որոնք կարող են խանգարել նորմալ իմպլանտացիային։
•Արյան բարձր ճնշում, որը կարող է բացասաբար ազդել արգանդի անոթների վրա։

Կլինիկական դրսևորումներ

Հեմատոման կարող է ունենալ ինչպես կլինիկական դրսևորումներ, այնպես էլ ընթանալ առանց ակնհայտ ախտանիշների։ Ամենատարածված նշաններն են՝

•Արյունային արտադրություն՝ բաց շագանակագույնից մինչև մուգ կարմիր։
•Որովայնի ստորին հատվածում ծանրության կամ ձգող ցավեր։
•Թուլություն, գլխապտույտ, սրտխառնոց՝ արյան մեծ կորստի դեպքում։
•Որոշ դեպքերում՝ արգանդի տոնուսի բարձրացում։

Հնարավոր բարդությունները

•Մեծ չափի հեմատոմաները կարող են առաջացնել ընկերքի շերտազատում, ինչը հանգեցնում է պտղի սնուցման խանգարման։
•Պտղի հիպօքսիա (թթվածնային անբավարարություն)՝ արյան շրջանառության խանգարման հետևանքով։
•Վիժման կամ վաղաժամ ծննդաբերության բարձր ռիսկ։
•Լուրջ դեպքերում՝ պլացենտար անբավարարություն, որը կարող է բացասաբար ազդել պտղի աճի և զարգացման վրա։

Ախտորոշում

Հեմատոմայի ախտորոշումն իրականացվում է ուլտրաձայնային հետազոտության միջոցով, որի ընթացքում հնարավոր է հայտնաբերել արյան կուտակման տեղակայումը, չափերն ու ազդեցությունը պտղի վրա։ Լրացուցիչ կարող են կիրառվել՝

•Դոպլեր հետազոտություն՝ պտղի արյան շրջանառությունը գնահատելու համար։
•Արյան թեստեր՝ մակարդելիության խնդիրները բացահայտելու համար։

Բուժում և վարքագիծ

Հեմատոմայի բուժման տակտիկան կախված է դրա չափերից, տեղակայությունից և կլինիկական դրսևորումներից։

1.Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության սահմանափակում – Խորհուրդ է տրվում նվազեցնել ակտիվությունը, խուսափել ծանրություն բարձրացնելուց և երկար քայլելուց։

2.Դեղորայքային աջակցություն

•Պրոգեստերոնային պատրաստուկներ՝հղիության պահպանման համար։

•Հակաարյունահոսական միջոցներ ՝արյան արտահոսքը նվազեցնելու համար։

•Մագնեզիումի պատրաստուկներ՝արգանդի տոնուսի կարգավորման համար։

3.Հսկողություն և կրկնակի ուլտրաձայնային հետազոտություն – Հեմատոմայի չափերի փոփոխությունը վերահսկելու համար։

4.Հիվանդանոցային բուժում – Եթե հեմատոման մեծ է կամ ուղեկցվում է ինտենսիվ ցավերով ու ուժեղ արյունահոսությամբ, կարող է անհրաժեշտ լինել ստացիոնար բուժում։

Հղիության ընթացքում հեմատոմայի առկայությունը պահանջում է մասնագիտական մոտեցում և մշտական վերահսկողություն։ Ժամանակին ախտորոշումն ու համապատասխան բուժումը հնարավորություն են տալիս նվազեցնել բարդությունների հավանականությունը և ապահովել հղիության բարեհաջող ընթացքը։

 

Եթե հղիության ընթացքում նկատվում է արյունային արտադրություն, որովայնի ցավեր կամ անհասկանալի ծանրության զգացում, անհրաժեշտ է անհապաղ խորհրդակցել գինեկոլոգի հետ՝ հետագա ախտորոշման և ճիշտ բուժման մարտավարության համար։