Սեռական հարաբերությունները սեռավարակով վարակված լինելու ժամանակ
Սեռական հարաբերությունները սեռավարակներով (ՍՎՎ) վարակված լինելու ժամանակ կարող են առաջացնել մի շարք լուրջ հետևանքներ ինչպես վարակված անձի, այնպես էլ նրա զուգընկերոջ համար։ Սեռավարակները կարող են տարածվել սեռական հարաբերությունների տարբեր ձևերի միջոցով՝ ներառյալ վագինալ, անալ կամ բանավոր սեքս։ Ահա հիմնական մանրամասները սեռավարակների և դրանց ազդեցության մասին սեռական հարաբերությունների ընթացքում:
Հիմնական սեռավարակները
1. Բակտերիալ սեռավարակներ.
• Քլամիդիա (Chlamydia): Մեկը ամենատարածված սեռավարակներից, որը կարող է փոխանցվել վագինալ, անալ կամ բանավոր սեռական հարաբերության ժամանակ։ Առանց ախտանիշների վարակ կարող է հանգեցնել լուրջ խնդիրների՝ ներառյալ անպտղություն:
• Գոնորեա (Gonorrhea): Տարածվում է սեռական հարաբերության բոլոր ձևերով։ Չբուժվելու դեպքում կարող է վարակել նուրբ հյուսվածքները՝ առաջացնելով բարդություններ, ներառյալ անպտղություն:
• Սիֆիլիս (Syphilis): Վարակվում է մաշկի հետ անմիջական կոնտակտի միջոցով՝ հատկապես խոցերի հետ։ Կարող է առաջացնել երկարատև վնասներ, եթե չի բուժվում:
2. Վիրուսային սեռավարակներ
• Մարդու իմունային անբավարարության վիրուս (HIV): Մեծացնում է հավանականությունը, որ մարդը կհիվանդանա ծանր վարակներով՝ պայմանավորված իմունային համակարգի քայքայմամբ։ Տարածվում է սեռական հարաբերության, արյան հետ շփման կամ վարակված մայրից երեխային:
• Մարդու պապիլոմավիրուս (HPV): Կարող է առաջացնել գենիտալ պապիլոմաներ և քաղցկեղ՝ հիմնականում արգանդի վզիկի։ HPV-ն տարածվում է մաշկի հետ անմիջական շփման միջոցով:
• Հերպես (Herpes Simplex Virus - HSV): Վարակվում է մաշկի կոնտակտի միջոցով, անգամ եթե հերպեսի խոցեր չեն երևում։ HSV-1-ը հիմնականում տարածվում է բերանի միջոցով, իսկ HSV-2-ը՝ սեռական:
3. Պարազիտային վարակներ.
• Տրիխոմոնիազ (Trichomoniasis): Պատճառված է մակաբույծի միջոցով, տարածվում է սեռական ճանապարհով և կարող է բերել գենիտալ բորբոքման:
4. Հեպատիտ B: Փոխանցվում է արյան և սեռական հարաբերության միջոցով։ Վարակվում է լյարդը և կարող է առաջացնել լուրջ լյարդային հիվանդություններ:
Սեռավարակների փոխանցման մեխանիզմը
Սեռավարակները փոխանցվում են հիմնականում սեռական հեղուկների՝ սերմի, հեշտոցային արտադրանքի կամ արյան միջոցով։ ՍՎՎ-ները կարող են վարակել մարմնի տարբեր հատվածներ՝ ներառյալ սեռական օրգանները, միզուղիները, բերանը, շուրթերը և կոկորդը։
• Վագինալ սեռական հարաբերություն: ՍՎՎ-ն կարող է փոխանցվել հեշտոցային հեղուկների կամ սերմի միջոցով։ Այն կարող է վարակել թե՛ տղամարդու, թե՛ կնոջ սեռական օրգանները, միզուղիները և նույնիսկ աղիները։
• Անալ սեռական հարաբերություն: Քանի որ անուսային տարածքը ավելի նուրբ է և ավելի հեշտությամբ կարող է վնասվել, այսպիսի սեռական հարաբերությունը մեծացնում է սեռավարակների փոխանցման վտանգը։ Անսահմանափակ և չպաշտպանված անալ սեքսը կարող է վարակել ինչպես վարակված անձին, այնպես էլ նրա զուգընկերոջը։
Ախտանիշներ
Շատ սեռավարակներ կարող են չունենալ ակնհայտ ախտանիշներ, ինչը դժվարացնում է դրանք հայտնաբերելը վաղ փուլերում: Երբ ախտանիշները հայտնվում են, դրանք կարող են ներառել.
• Արտահոսք հեշտոցից
• Ցավ կամ այրման զգացում միզելու ժամանակ
• Քոր կամ խոցեր սեռական օրգանների շրջանում
• Փոքր խոցեր կամ գենիտալ վերքեր
• Կանանց դեպքում՝ ցավոտ կամ աննորմալ դաշտանի ընդմիջումներ
Բարդություններ
ՍՎՎ-ները, եթե չեն հայտնաբերվում և չեն բուժվում, կարող են առաջացնել բազմաթիվ բարդություններ: • Անպտղություն: Քլամիդիան և գոնորեան կարող են վնասել վերարտադրողական համակարգը:
• Հղիության խնդիրներ: ՍՎՎ-ները կարող են հանգեցնել վիժումների, վաղ ծննդաբերության կամ նորածնի վարակման։
• Քաղցկեղի վտանգ: HPV-ն կարող է առաջացնել արգանդի վզիկի, ինչպես նաև այլ օրգանների քաղցկեղ։
Կանխարգելում և պաշտպանություն
• Պարբերական թեստավորում: Եթե սեռական հարաբերություն ունեք մեկից ավելի զուգընկերների հետ, կարևոր է պարբերաբար ստուգվել ՍՎՎ-ների նկատմամբ, նույնիսկ եթե ախտանիշներ չկան։
• Պատվաստումներ: Կան պատվաստումներ՝ ինչպես HPV-ի, այնպես էլ հեպատիտ B-ի դեմ, որոնք կարող են կանխել վարակը:Սեռավարակներով սեռական հարաբերությունները կարող են լուրջ վտանգներ պարունակել, եթե չկանխարգելվեն և չբուժվեն ժամանակին: