Կանանց

Երկրորդային ամենորեա

Ամենորեան ախտաբանական վիճակ է, որը բնորոշվում է դաշտանի երկարատև բացակայությամբ։ Այդ սահմանումը վերաբերում է վերարտադրողական տարիքի կանանց (18-45տ.): Ամենորեան լինում է առաջնային, եթե աղջիկն ընդհանրապես դաշտան չի ունենում, և երկրորդային, երբ նախկինում նորմալ դաշտանի պայմաններում այն այլևս չի սկսվում։

Առաջացման պատճառները

Երկրորդային ամենորեայի հնարավոր պատճառներն են՝

ֆիզիկական ծանրաբեռնվածություն (նաև սպորտային),
էնդոկրին համակարգի հիվանդություններ,
հոգեհուզական խանգարումներ, սթրես, դեպրեսիա, հոգեբանական տրավմա և այլն,
քրոնիկ ադնեքսիտ,
վահանաձև գեղձի հիվանդություններ,
արգանդափողերի և ձվարանների ուռուցքային հիվանդություն,
ալկոհոլիզմ,
անորեքսիա, բուլիմիա,
հիպոֆիզար անբավարարություն,
պոլիկիստոզային ձվարանների համախտանիշ,
ճարպափոխանակության խանգարումներ և այլն։

Ախտանշանները

Ամենորայի հիմնական ախտանշանը դաշտանի բացակայությունն է և հղիանալու անհնարինությունը։ Կարող է դիտվել նաև՝

քաշի անկում կամ գիրացում,
հոգեհուզական խանգարումներ,
սեռական ցանկության կորուստ,
տեստոստերոնի մակարդակի բարձրացում, ձայնի տեմբրի փոփոխություն, մազակալություն, ակտիվ քրտնարտադրություն,
գալակտորեա,
իգական սեռական հորմոնների անբավարարություն,
ջերմային առհոսք,
քնկոտություն, արագ հոգնելիություն, գլխացավ, թուլություն և այլն։

Ախտորոշումը

Ընդհանուր զննում,
գինեկոլոգիական զննում,
հորմոնների հետազոտություն,
փոքր կոնքի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտություն,
քսուքի ցիտոլոգիական հետազոտություն,
լապարոսկոպիա, հիստերոսկոպիա։

Բուժումը

Սովորաբար ամենորեան բուժվում է փոխարինիչ հորմոնային թերապիայի միջոցով։ Հորմոնային դեղորայքի օգտագործումը նպաստում է հորմոնային ֆոնի կարգավորմանը, խթանում է ձվազատումը։ Կախված ամենորեայի պատճառից՝ երկրորդային ամենորեայի թերապիան կարող է համալրվել նաև այլ դեղամիջոցների կամ վիրահատական միջամտությամբ։ Հիպոֆիզի մեծ չափսերի ուռուցքի դեպքում սովորաբար այն հեռացվում է, ճառագայթային թերապիա է նշանակվում, այնուհետև՝ հորմոնային թերապիա։ Ձվարանների պոլիկիստոզի դեպքում լապարոսկոպիայի միջոցով կատարվում է էլեկտրակաուտերիզացիա (ձվարանների վրա անցքեր են արվում):