Դեռահասների հիպոթալամիկ համախտանիշ

Դեռահասների հիպոթալամիկ համախտանիշ

Դեռահասների հիպոթալամիկ համախտանիշը մի քանի ախտանիշների համակցություն է` պայմանավորված դեռահասների շրջանում հիպոթալամահիպոֆիզային ներզատիչ համակարգի խանգարումներով: Նախատրամադրող գործոններն են` քրոնիկական բորբոքման օջախները, արևահարումը, գանգի վնասվածքները, գերհույզերը, ինքնաթունավորումը և այլն: Հիվանդության հիմքում ընկած է կորտիկոտրոպինի, կորտիզոլի և ալդոստերոնի գերարտադրությունը, ինչպես նաև արյան մեջ պրոլակտինի շատացումը (հիպերպրոլակտինեմիա):

Խանգարվում են սոմատոտրոպինի, թիրոտրոպինի և գոնադոտրոպային հորմոնների ֆիզիոլոգիական հյութազատման ռիթմերը: Զարգանում է մի վիճակ, որը կոչվում է «դիսպիտուիտարիզմ»: Հիպոֆիզի տրոպային հորմոնների արտազատման շեղումներն անբարենպաստ ազդեցություն են ունենում ծայրամասային ներզատիչ գեղձերի գործառույթի վրա` նպաստելով սպիտակուցների, ճարպերի ու ածխաջրատների նյութափոխանակության խանգարմանը:

Հիվանդությունն սկսվում է 12-14 տարեկանում, հիմնականում աղջիկների շրջանում: Վաղ նշաններն են` անհագ ախորժակը, մարմնի զանգվածի զգալի ավելացումը, գլխացավը, ընկճվածությունը, զարկերակային անկայուն գերճնշումը: Կլինիկական երևույթների հասունացման կիզակետում ճարպակալումը հատկանշական է անհամաչափությամբ, դեմքի կլորությամբ ու արյան գերճնշմամբ: Մարմնի և վերջույթների վրա երևան են գալիս ձգման զոլեր: Պարանոցի վրա կարող է դիտվել պիգմենտավորված տեղամաս` «օձիքի» տեսքով, դեմքին, կրծքին ու մեջքին` թարախային կորյակներ: Աղջիկների դաշտանային ցիկլն է խանգարվում, առատանում է մազածածկույթը:

Ախտորոշումն ու դասակարգումը

Ախտորոշումը հիմնվում է հետևյալ տվյալների վրա՝

  • բնութագրական հատկանշական համակցություններ,
  • հորմոնների ստուգում,
  • թուրքական թամբի ռենտգենյան պատկերում ներգանգային ճնշման բարձրացում,
  • հաճախ գլյուկոզայի հանդեպ կայունություն:

Բուժումը

Դեռահասների հիպոթալամիկ համախտանիշի բուժման հիմքում ընկած է ռացիոնալ սննդակարգը` կալորիականության սահմանափակմամբ, ֆիզիկական վարժանքը: Դեռահասների մեծ մասին հաջողվում է ճիշտ սննդակարգով և ֆիզիկական վարժանքով հաղթահարել հիվանդությունը: Սննդակարգի առանձնահատկությունը կալորիականության սահմանափակումն է դյուրամարս ածխաջրատների ու ճարպերի հաշվին` մինչև 1800-2000 կկալ: Սպիտակուցների պարունակությունը օրվա սննդաբաժնում պետք է կազմի առնվազն 1գ/կգ մարմնի զանգվածի հաշվարկով:

Բացի այդ, սնունդը պետք է ներառի նաև կոպիտ բջջանք պարունակող մթերքներ (թեփով հաց, կաղամբ, ճակնդեղ, ընկուզեղեն, բողկ, շաղգամ, լոբի): Խորհուրդ է տրվում կոտորակային սննդակարգը` փոքր չափաբաժիններով, օրական առնվազն 5-6 անգամ` ներառելով կոպիտ բջջանքով հարուստ բանջարեղեն` հագեցվածության զգացողության պատրանք ստեղծելու համար: Ախորժակաբեր, սուր համեմունքից խորհուրդ է տրվում զերծ մնալ:

Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունից նախապատվությունը պետք է տալ առավոտյան վարժանքին (լավ է` մաքուր օդում), արագ քայլքին (օրական 3-5 կմ զբոսանք), վազքին, թիավարմանը, հեծանվավազքին: Բուժման անբաժանելի մասն է քրոնիկական բորբոքային օջախների առողջացումը: Դեղորայքային բուժումը նշանակվում է անհատական ցուցումների դեպքում` ներառյալ համալիր միջոցները:

 

Աղբյուրը

views 14186
Մի քանի միֆ դաշտանային ցիկլի մասին

Վերարտադրողական շրջան

Մի քանի միֆ դաշտանային ցիկլի մասին

Ինչ անել, եթե դաշտանը ուշանում է, իսկ հղիություն չկա

Վերարտադրողական շրջան

Ինչ անել, եթե դաշտանը ուշանում է, իսկ հղիություն չկա

Վահանաձև գեղձի հիվանդությունների ազդեցությունը կանանց վերարտադրողական համակարգի վրա

Հիվանդություններ/միջամտություններ

Վահանաձև գեղձի հիվանդությունների ազդեցությունը կանանց վերարտադրողական համակարգի վրա

Ինչո՞ւ է լայնանում հեշտոցամուտքը

Կանանց

Ինչո՞ւ է լայնանում հեշտոցամուտքը