Ձվաբջիջների սառեցում

Ձվաբջիջների սառեցումը (oocyte cryopreservation) ժամանակակից վերարտադրողական բժշկության մեթոդ է, որը թույլ է տալիս կնոջը պահպանել իր ձվաբջիջները ապագա օգտագործման համար։ Սա օգտակար տարբերակ է նրանց համար, ովքեր ցանկանում են հետաձգել մայրությունը կամ ունեն բժշկական պայմաններ, որոնք կարող են ազդել պտղաբերության վրա։

Ինչպե՞ս է իրականացվում ձվաբջիջների սառեցումը 

1.Հորմոնալ խթանում 
•Կինը ստանում է հորմոնալ դեղեր 10-14 օր՝ ձվարանները խթանելու և միաժամանակ մի քանի ձվաբջիջ զարգացնելու համար։

2.Ձվաբջիջների հավաքում (պունկցիա) 
•Բժիշկը փոքր միջամտությամբ վերցնում է հասուն ձվաբջիջները՝ ուլտրաձայնային հսկողությամբ։

3.Ձվաբջիջների սառեցում 
•Ձվաբջիջները սառեցվում են վիֆիֆիկացիայի (վիտրիֆիկացիա) մեթոդով, որը թույլ է տալիս խուսափել բջիջների վնասումից։

4.Պահպանում 
•Ձվաբջիջները պահվում են հատուկ պայմաններում՝ հեղուկ ազոտում (-196°C), որտեղ կարող են պահպանվել երկար տարիներ։

Ո՞վ կարող է օգտվել այս մեթոդից

•Կանայք, ովքեր ցանկանում են հետաձգել մայրությունը (օրինակ՝ կարիերայի կամ անձնական պատճառներով)
•Քաղցկեղով հիվանդներ, ովքեր պետք է անցնեն քիմիաթերապիա կամ ճառագայթային բուժում
•Պոլիկիստոզ ձվարանային համախտանիշով (PCOS) կանայք, որոնց մոտ կանոնավոր ձվազատում չկա
•Իմունային կամ գենետիկական հիվանդություններով հիվանդներ, որոնք կարող են ազդել պտղաբերության վրա
•Ին վիտրո բեղմնավորման (IVF) ծրագրով բուժվող կանայք, ովքեր ցանկանում են պահել ձվաբջիջները ապագա փորձերի համար

Որքա՞ն երկար կարելի է պահել ձվաբջիջները

Տեխնիկապես, ձվաբջիջները կարող են պահվել տասնյակ տարիներ, սակայն օրենքները տարբեր երկրներում տարբեր են։ Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ սառեցված ձվաբջիջներով հղիանալու հաջողության տոկոսը մոտ է թարմ ձվաբջիջներով բեղմնավորման տոկոսին։

Որքա՞ն հաջողված է այս մեթոդը 
•Ձվաբջիջների կյանքի պահպանման մակարդակը՝ 90-95%
•Բեղմնավորման հաջողության տոկոսը՝ 50-70% (կախված կնոջ տարիքից)
•Առողջ հղիության հավանականությունը 30-50% (կախված ձվաբջիջների որակից և կնոջ առողջությունից)

Հնարավոր ռիսկեր ու կողմնակի ազդեցություններ 
•Հորմոնալ դեղորայքի ազդեցություն (շարժունության կամ տրամադրության փոփոխություններ)
•Օվարիալ հիպերստիմուլյացիայի համախտանիշ (OHSS)՝ հազվադեպ դեպքերում
•Բժշկական միջամտության ռիսկեր՝ թեթև ցավ, արյունահոսություն (շատ հազվադեպ)

Ե՞րբ է լավ կատարել ձվաբջիջների սառեցումը

Իդեալական տարիքն է 30-35 տարեկանը, քանի որ այդ շրջանում ձվաբջիջների որակը դեռ բարձր է։ Սակայն հնարավոր է դա անել մինչև 40-42 տարեկանը, բայց արդյունավետությունը նվազում է։