Արբունքի տարիքի առատ դաշտան և արյունահոսություն

Արբունքի տարիքի առատ դաշտան և արյունահոսություն

Արգանդից առատ արտադրությունը կարող է ամեն տարիքում էլ դիտվել: Բնականոն պայմաններում դաշտանի ընթացքում կորցրած արյան ծավալը 60-80 մլ-ը չի գերազանցում: Եթե այն ավելի է, ապա դա ոչ թե դաշտան է, այլ հիպերամենորեա, այսինքն` պարբերաբար դաշտանի ընթացքում դիտվող արյունահոսություն: Դրանց միջև տարբերությունն օրերի մեջ է. առատ դաշտանը տևում է դաշտանի օրերի չափ` 7-10 օր, մինչդեռ արգանդային արյունահոսությունն ավելի երկար է` 10-14 օր:

Արգանդային արյունահոսության պատճառները բաժանվում են երկու մեծ խմբի.

1. Գործառութային խանգարումներ`պայմանավորված էնդոմետրիումի՝ ձվարանի հորմոնային գործառույթի խանգարումների (հաճախ`պրոգեստերոնի անբավարարությանը զուգընթաց` էստրոգենների ավելցուկ) հետևանքով առաջացած փոփոխություններով:

2. Օրգանական, որոնց հիմքում անատոմիական խախտումներ են ընկած, ինչպես նաև ձվարանի, արգանդի մարմնի կամ պարանոցի ուռուցքներ, էնդոմետրիոզ (ադենոմիոզ) և այլն: 

Պատճառը

Պատճառը հիպոթալամուս-հիպոֆիզ-ձվարան համակարգի գործունեության խանգարումն է: Կախված ձվազատման առկայությունից կամ բացակայությունից`գործառութային խանգարումներով պայմանավորված արգանդային արյունահոսությունները բաժանվում են ձվազատականի (օվուլյատոր) և ոչ ձվազատականի (անօվուլյատոր): Վերջինն ավելի հաճախ է հանդիպում`դեպքերի մոտ 80%-ում:

Ոչ ձվազատականի (անօվուլյատոր) արգանդային արյունահոսություններ ծագում են ցիկլից դուրս, 1,5-6 ամիս ընդմիջումներով, սովորաբար տևում են 10 օրից ավել: Առավելապես դիտվում են վերարտադրողականության համակարգի ձևավորման փուլում` արբունքի շրջանում, երբ գոնադոտրոպին-ռիլիզինգ հորմոնի արտամղման ժամային պարբերությունը դեռևս չի ձևավորված:

Յուվենիլ արյունահոսություններ (արբունքի շրջանի արգանդային արյունահոսություններ)

Արբունքի շրջանի արգանդային արյունահոսությունները 12-18 տարեկանում հանդիպող գինեկոլոգիական բոլոր հիվանդությունների շարքում 10-37 % են կազմում: Այս կարգի արյունահոսությունների ծագման գործում առաջատար դեր ունեն դեռևս գործառութային առումով տհաս հիպոթալամիկ կառույցների վրա վարակային-թունավոր ազդակները, որոնք կառավարում են ձվարանների աշխատանքը: Առանձին անբարենպաստ ազդեցություն ունի նշիկներից բխող վարակը: Որոշակի դեր են խաղում հոգեկան հույզերը, նյարդային համակարգի լարվածությունը, ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, անկանոն սնունդը, վիտամինների պակասը:

Արբունքի շրջանի արգանդային արյունահոսություններին հատուկ է ձվազատման յուրահատուկ բացակայությունը, երբ դեռևս չհասունացած ֆոլիկուլները ատրեզիայի են ենթարկվում: Դրա հետ մեկտեղ ձվարաններում խանգարվում է հորմոնների արտադրությունը. էստրոգենների մակարդակը համեմատաբար իջնում է և գրեթե անփոփոխ պահպանվում դաշտանային ցիկլի ամբողջ ընթացքում, պրոգեստերոնը աննշան քանակությամբ է արտադրվում: Այդ ամենի հետևանքով էնդոմետրիումը անհրաժեշտ կազմափոխություների չի ենթարկվում` խոչընդոտելով դրա շերտազատմանը, և երկարատև արյունահոսում է: Դրա հետ մեկտեղ, ի տարբերություն էստրոգենային գերարտադրությամբ պայմանավորված դաշտանային արյունահոսությունների, էնդոմետրիումի գերաճ տեղի չի ունենում: Տևական արյունահոսությանը նպաստում է նաև արգանդի անբավարար կծկողունակությունը` վերջինիս թերի հասունության հետևանքով:

Հաճախ դեռատի աղջնակներն ամաչում են դիմել բժշկի`դրանով իսկ խիստ վնասելով իրենց: Պարբերաբար կրկնվող առատ արյունահոսությունների հետևանքով սակավարյունություն է զարգանում` պակասում են արյան կարմիր գնդիկները (էրիթրոցիտներ), որոնք բոլոր հյուսվածքների ու օրգանների թթվածնի մատակարարներն են, ուստի դրանց անբավարության պայմաններում օրգանիզմը թթվածնաքաղց է զգում, ինչն արտահայտվում է գլխապտույտով, տկարությամբ, քնկոտությամբ, դժվարանում է ուշադրության կենտրոնացումը: Ժամանակին միջոցներ չձեռնարկելիս վիճակն էլ ավելի է վատանում:

Բուժումը

 Չափավոր արյունահոսությունների դադարեցման նպատակով կիրառում են հորմոնային պաշտպանությունը` էստրոգեն-հեստագենային պատրաստուկներով (միափուլ, համակցված, ներքին ընդունման հակաբեղմնավորիչներ) կամ միայն հեստագեններով, ըստ սխեմայի, մինչև արյունահոսությունները դադարեն: Բացի այդ, նպատակահարմար է արյան մակարդելիությունը բարձրացնող պատրաստուկների, ինչպես նաև ոչ ստերոիդային հակաբորբոքիչ պատրաստուկների ընդունումը: Այդ ամենից զատ, արբունքի շրջանի արգանդային արյունահոսությամբ տառապող բոլոր հիվանդներին անխտիր նշանակվում է բուժում սակավարյունության դեմ` երկաթի պատրաստուկներով:

Արբունքի շրջանի արգանդային արյունահոսությամբ աղջիկների համար խիստ սահմանափակ կիրառում ունի վիրահատական բուժումը (արգանդի խոռոչի լորձաթաղանթի քերում), թերևս, միայն այն ժամանակ, երբ հիվանդի կյանքին վտանգ է սպառնում կամ դեղորայքով անհնար է բուժել:

Արդեն իսկ առկա արյունահոսության բուժման հետ մեկտեղ հարկ է նաև արբունքի շրջանի արգանդային արյունահոսությունների կրկնությունները կանխարգելել: Գործառական արյունահոսությունների կանխարգելումն ուղղված է ձվազատման բնականոն ցիկլի վերականգնմանը. այն անցկացվում է առնվազն 3-ամսյա էստրոգեն-հեստագենային պատրաստուկներով (КОК): Նման վիճակներում ամեն կարգի բուժումը բժիշկ-գինեկոլոգի գործն է, ում հսկողությամբ արբունքի շրջանի արգանդային արյունահոսությամբ տառապողները ոչ միայն հաջողությամբ բուժվում են, այլև մասնագիտորեն վերահսկվում մինչև սեռական հասունացման շրջանի ավարտը:

 

Աղբյուրը

 
views 34952
Մի քանի միֆ դաշտանային ցիկլի մասին

Վերարտադրողական շրջան

Մի քանի միֆ դաշտանային ցիկլի մասին

Ինչ անել, եթե դաշտանը ուշանում է, իսկ հղիություն չկա

Վերարտադրողական շրջան

Ինչ անել, եթե դաշտանը ուշանում է, իսկ հղիություն չկա

Վահանաձև գեղձի հիվանդությունների ազդեցությունը կանանց վերարտադրողական համակարգի վրա

Հիվանդություններ/միջամտություններ

Վահանաձև գեղձի հիվանդությունների ազդեցությունը կանանց վերարտադրողական համակարգի վրա

Ինչո՞ւ է լայնանում հեշտոցամուտքը

Կանանց

Ինչո՞ւ է լայնանում հեշտոցամուտքը