Արգանդի կառուցվածքային անոմալիաները

Արգանդի անոմալիաները (uterine anomalies) ներարգանդային կառուցվածքային բնածին արատներ են, որոնք պայմանավորված են մյուլլերյան (պարամեզոնեֆրալ) ծորանների զարգացման խանգարումներով։ Դրանք առաջանում են մյուլլերյան ծորանների՝ ձևավորման, միաձուլման կամ ռեզորբցիայի խանգարման հետևանքով՝ հղիության վաղ շրջանում։

Այս անոմալիաները կարող են մնալ ասիմպտոմատիկ կամ դրսևորվել վերարտադրողական խնդիրներով։

Դասակարգում 

1.Նորմալ արգանդ  

Արգանդն ունի սովորական անատոմիական կառուցվածք՝ նորմալ խոռոչով և արտաքին ձևով։ Խոռոչի խորությունը և լայնությունը համապատասխանում են ընդունված չափանիշներին

2.Մանր փոփոխություններով արգանդ 

Արգանդի խոռոչի ներքին մասում առկա է թեթև խորություն՝ աղեղնաձև ներս ընկած եզրով, սակայն մկանային պատը չի ներթափանցում խոռոչի մեջ նշանակալի չափով։Կլինիկական նշանակություն՝ հիմնականում համարվում է նորմալ տարբերակ, հազվադեպ է կապված վերարտադրողական խնդիրների հետ։

3.Սեպտացված արգանդ 

Խոռոչը բաժանված է միջնապատով (սեպտում), որը կարող է լինել մանր կամ ամբողջական՝ կախված ռեզորբցիայի խանգարման աստիճանից։Կլինիկական նշանակություն՝ մեծացնում է վիժման, անպտղության և պտղի զարգացման խանգարումների ռիսկը։Բուժում՝ հիստերոսկոպիկ սեպտումի հեռացում

4.Երկեղիկ արգանդ   

Արգանդը բաժանված է երկու մասնակի խոռոչների, արտաքին ձևը՝ ներս ընկած (քառակուսի կամ Y-աձև)։Կլինիկական նշանակություն՝ հնարավոր են վերարտադրողական խնդիրներ, բայց հաճախ հղիությունն ընթանում է։Բուժում՝ վիրահատություն՝ ընտրված դեպքերում։

5.Երկերեսանի արգանդ 

Մյուլլերյան ծորանների ամբողջական միաձուլման բացակայություն։ Կազմավորվում են երկու առանձին արգանդ և հաճախ նաև երկու վագին։Կլինիկական նշանակություն՝ համեմատաբար նորմալ մենստրուալ ֆունկցիա, սակայն հնարավոր են պտղի դիրքի խանգարումներ, վաղ ծնունդներ։Բուժում՝ սովորաբար պահպանողական՝ եթե հղիությունն ընթանում է։

6.Միեղիկ արգանդ 

Մեկ մյուլլերյան ծորանն է զարգացել։ Արգանդը միակողմանի է, փոքր չափերով, հաճախ ուղեկցվում է ռուդիմենտար շեղ արգանդով, որը կարող է լինել խոռոչով կամ առանց։Կլինիկական նշանակություն՝ բարձր ռիսկեր՝ վիժում, պտղի աննորմալ դիրք, վաղ ծննդաբերություն։

7.Զարգացման ձախողում 

Արգանդի լիակատար կամ մասնակի բացակայություն։ Առավել հայտնի է որպես MRKH (Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser) համախտանիշ։Կլինիկական նշանակություն՝ առաջնային ամենոռեա, սեռական հասունացման խանգարում, վերարտադրողական անգործունակություն։

Ախտորոշում

• 2D և 3D վագինալ սոնոգրաֆիա՝ առաջին գիծ մեթոդ

• ՄՌՏ՝ առավել ճշգրիտ կառուցվածքային գնահատման համար

• Հիստերոսալպինգոգրաֆիա (HSG)՝ խոռոչի և փողերի դիտարկում

• Հիստերոսկոպիա/լապարոսկոպիա՝ ախտորոշման և բուժման համակցված մոտեցում

Կլինիկական դրսևորումներ

• Ասիմպտոմատիկ ընթացք

• Վաղ և ուշ վիժումներ

• Անպտղություն

• Նախածննդյան բարդություններ՝ վաղ ծննդաբերություն, պտղի աբնորմալ դիրք

• Աննորմալ արյունահոսություն

Արգանդի անոմալիաները չեն դիտվում միայն որպես անատոմիական արտահայտություն, այլ ունեն խորը ազդեցություն կնոջ վերարտադրողական ու հոգեբանական բարեկեցության վրա։ Ժամանակին հայտնաբերումն ու անհատական մոտեցումը՝ հիմնված միջազգային ուղեցույցների վրա, կարևոր են արդյունավետ բուժման և կյանքի որակի բարելավման համար։